Beleefdheid
Kunden ie het wal vinden?
Wanneer een Drent je aanspreekt met ie of je is dat geen onbeleefdheid. Het Drents heeft geen apart woord voor u. In feite spreekt een Drents dus altíjd heel beleefd…
Soms wordt dat ook opgelost door in de derde persoon iets te vragen: Kun meneer het wal vinden?
Uitspraak
Drents spreken gaat niet vanzelf, maar dat is bij elke taal zo. Gewoon beginnen en blijven spreken, dat is het belangrijkst. Een paar grondbeginselen over de Drentse uitspraak zijn wel op z’n plaats:
De –e slikken we in. Lopen wordt bijvoorbeeld loopm.
Het Drents heeft, net als andere Nedersaksische varianten, de unieke ao-klank. De schrijfwijze wijkt nog weleens af, maar de klank is als de o in roze. De ao-klank vervangt vaak de aa-klank, dat wisselt wel door de hele provincie heen.
Een kaart kopen in een plaatselijke winkel kan door te vraogen um een kaortie en een tafel reserveer je zo: Hej nog een taofel veur oes?
Meestal verandert de ij in een ie in het Drents. Een glas wijn is in het Drents een glas wien, maar een maar bestel bij warm weer geen iesie. Dat bestaat niet, dat is gewoon een ijsco. Een ei bij het ontbijt blijft gewoon een ei, of ie nou gekookt of gebakken is.
Bijzondere Drentse woorden en uitdrukkingen
Taal is veel meer dan alleen woorden, hierdoor ontstaat weleens verwarring. Om je voor te bereiden op uw vakantie in Drenthe volgen hier een aantal bijzondere zinnen.
Waor kom ie weg?
De campingeigenaar vraagt dit puur uit interesse. Hij wil niet dat je linea recta huiswaarts keert, maar wil gewoon weten waar je vandaan komt.
Kuj ’t even wachten da’k je de kamer zien laot?
Dit heeft niets te maken met wachten, maar wel met tijd! De hotelmedewerker wil gewoon weten of je even tijd hebt om de kamer te bekijken.
Gao toch fietsen!
Drenten zijn te aardig om eerlijk te zijn: dit is een veelgehoorde uitspraak. Een discussie zult u dan ook niet snel krijgen met een Drent. Maar als dat je tóch gelukt is en de gesprekspartner zegt deze woorden is dat geen uitnodiging om maar vast de fietstassen in te pakken. Hij is het helemaal niet met je eens.
Ik zeg ja nee!
Dit is geen uitspraak van een besluiteloze Drent, maar juist eentje die zijn woorden kracht bij wil zetten! Het woordje ja wordt vaker gebruikt dan alleen maar om iets positief te bevestigen. Het betekent ja ook immers!
Valse vrienden
Daniel Lohues zong ooit ‘Niks is slimmer as stille blieven staon’. Nou, ontzettend slim hoor, van die Drenten, om stil te blijven staan! Zo kom je toch nooit ergens?
Maar… het Drentse slim heeft een andere betekenis dan het Nederlandse. Het betekent heel erg. Pas dus goed op met valse vrienden, zoals deze woorden ook wel heten, ook bij het ontbijt! Stoet met botter en kees is in het Drents:
stoet brood (dus geen rij mensen)
botter boter (geen mooie boot)
kees kaas (geen jongensnaam)
Voor meer Drents
Kun je natuurlijk op deze website van Huus van de Taol terecht. Verder zijn er diverse woordenboek, zowel online (www.drentswoordenboek.nl) als in onze webshop.
