Derde en laatste boek over oorlog in Beilen
Zoon schrijver Anne de Vries reikt eerste exemplaren uit aan
nabestaanden verzetslieden
Derde en laatste boek over oorlog in Beilen
Schrijver Anne de Vries verwerkte zijn oorlogservaringen in
Beilen in de jeugdomnibus ‘Reis door de nacht’.
Van onze verslaggever Theo Wortel
BEILEN Anne de Vries
is de zoon van de gelijknamige schrijver die in 1940 in Hooghalen kwam wonen en
een belangrijke rol in het verzet in de gemeente Beilen speelde. Zijn eerste
beeld van de oorlog hij is geboren in
augustus 1944 is bepaald door het
jeugdboek ‘Reis door de nacht’ dat zijn vader schreef en dat hij als 9ja rige
jongen las. De Vries is er net achter dat zijn vader veel van zijn eigen
oorlogservaringen in het boek heeft verwerkt. De historische vereniging
gemeente Beilen publiceerde daarin 1997 over.
„De oorlog was niet iets waar
thuis veel over gesproken werd”, herinnert Anne de Vries
zich. Dat het gezin in 1949 van Hooghalen naar Zeist verhuisde, zal daarop van
invloed zijn geweest. Wel vielen er af en toe namen, zoals van de drie
verzetslieden die op 18 oktober 1944 werden opgepakt en een dag later in
Westerbork werden gefusilleerd. Het zijn de weduwe, dochter en schoondochter
van deze drie die het 616 pagina’s tellend boek in ontvangst nemen.
Anne de Vries bereidt zich voor op een emotionele
bijeenkomst „omdat de oorlog het leven van deze nabestaanden ingrijpend heeft
veranderd.”
Hem staat nog helder voor de geest hoe zijn vader, die in
1964 overleed, telkens weer geraakt werd door de jaarlijkse dodenherdenking op
4 mei.
De Vries heeft net als zijn vader iets met schrijven en
boeken. Voor zijn werk verdiepte hij zich in kinderboeken. Vorig jaar
publiceerde hij een bloemlezing over kinderpoëzie onder de titel ‘Van Alphen
tot Zonderland’. Hij hoopt nog een aantal boeken over kinderpoëzie te kunnen
schrijven.
Het eerste deel van ‘Gemeente Beilen 19401945’, 358
pagina’s, verscheen op 17 maart 1999. Het tweede deel, 383 pagina’s, kwam op 25
april
Tot het voorjaar van 1944 ging er weinig dreiging uit van de
ongeveer 140 NSBers in de twintig dorpen en buurtschappen in de gemeente
Beilen.
Illegaliteit hield geest van het verzet wakker’
Dat werd anders toen de NSBmannen van 18 tot 45 jaar
verplicht werden om landwachter te worden. Twintig van de zestig landwachters
in Beilen traden bruut op. De waarnemend commandant van deze
semipolitieorganisatie kreeg de bijnaam ‘de beul van Beilen’. De Landwacht
arresteerde in het jaar tot de bevrijding drie procent van de bevolking van
10.000 inwoners. Ze verrichtten 250 huiszoekingen in de tweeduizend woningen.
Daar zaten drieduizend vluchtelingen verborgen.
Honderd Beilenaren waren actief in de illegaliteit.
Hoewel dit verzet de bevrijding niet dichterbij
2000 uit. De historische vereniging gemeente Beilen, die de
drie delen tot stand heeft gebracht en in belangrijke mate heeft bekostigd,
vindt het zo genoeg geweest. „We stoppen er voorlopig mee, al hebben we genoeg
materiaal voor een vierde deel”, zegt secretaris Willy Bazuin-Brinkman.
bracht, was het volgens de samenstellers van ‘Gemeente Beilen
1940-1945’ toch niet voor niets. Het hield volgens hen de geest van verzet
tegen de Duitsers wakker. Van de 46 Beiler joden overleefden twaalfde oorlog.
De gemeente Beilen is op 11 en 12 april 1945 bevrijd door
het Canadese leger. Daarbij is flink gevochten. Dat had te maken met de
waterwegen die als natuurlijke hindernissen door de gemeente liepen. Zeker
dertien geallieerde militairen en enkele tientallen Duitsers sneuvelden bij de
gevechten.
Bij de bevrijding raakten veel gebouwen beschadigd en werden
verschillende woningen en boerderijen in brand geschoten. Hooghalen was daarbij
het zwaarst getroffen dorp van Drenthe. Na de bevrijding werden 275 inwoners
van Beilen opgepakt.
Als de eerste exemplaren om
15.00 uur zijn uitgereikt, wordt de bijeenkomst voortgezet
in het Wilhelmina Zalencentrum. Vanavond houdt de dochter van Lambertus
Bruulsema een lezing over de arrestatie en executie van haar vader en twee
andere verzetsmensen in oktober 1944.