Drenten over Drenthe Deze week Dick Blancke

Zaoterdag 5 september is in Amsterdam an de Westermarkt
het Homomonument onthuld. Eigenlijk in gebroek steld want van een bouwwerk van
dik viefhonderd meter in ‘t kwadraat, daor trekt een burgemeester niet zo
makkelijk een roze zieden doekie of. Het Homomonument is der kommen. Ok zunder
steun van de provincie Drente. Zij vunden, met 9 aandere provincies, dat zo’n
monument een Amsterdamse angelegenheid was. Je kunt der over strieden of zo’n
monument neudig is of niet. Mar een monument tegen het vergeten, tegen het
verzwiegen van doezenden homoseksule slachtoffers van het nationaal-socialisme
is een zaak die boven de hoofdstad uutstijgt en deur heurtklinken naor alle
provincies. Drente had dat moeten begriepen.

Het Homomonument is een plein in de vôrm van roze
dreihoeken, naor ontwerp van Karin Daan. De roze dreihoek was het tieken wat
homosexuelen opspeld kregen in de twiejde wereldoorlog, net as de jeuden de
gele sterre. Het monument is niet allent een stee um te gedenken. Het is een
stee wôrden, waoraj je groots kunt vuulen en bliede. Groots en bliede op wat aj
bint as homo, as mens. En dat is niet altied makkelijk aj jaorenlang zôlf met
de gedachte leeft hebt daj niet hielemaol goed bint. Dat der wat anje mankeert.
Dan verstop je jezôlf eerder as daj groots op jezôlfbint.

Ofgelopen zaoterdag was uutroepen as Nationale Uutkomdag.
Uutkommen is veur de dag kommen. Je laoten zien en heuren. Niet meer
wegverkruupertie speulen. Veur de dag kommen, dat deden de mensen deur naor
Amsterdam te gaon en de opening van het Homomonument met te maken. Amsterdam,
die grote stad waoraj ok goed votkruupen kunt.

Der bint hiel wat drentse jongs en wichter naor die stad
verhuusd umdat ze heur eigen volk niet duurden te zeggen dat ze homosexueel
bint. Bang veur het ofwiezen deur heur aolders en het dorp, leeft ze op die
manier een dubbel leven.

Het is niet zo makkelijk um jezôlfte laoten zien. Homo of
gien homo, het is gien drentse iegenschap, zegt ze, umjezôlfopenlijk te teunen.
En ‘t is zeker niet drents um groots op jezôlfte wezen. En waorveur is ‘t
neudig, denkt veul mensen. Doe mar gewoon, dan doej al gek genog. Dat hebt ok
vast en zeker die aolders van homosexuele kinder dacht, die op 5 september op
de markt in Assen stunden. “Doe mar gewoon tegen oeze kinder. Gedraagje
mar gewoon as collega, as buurman, as kammeraod. Dan huuft ze zuk niet te
verstoppen. Dan huft ze niet ie verhoezen naor het anonieme leven in Amsterdam.”

In Drente is het leven niet zo anoniem. Wij leeft hier op
zo’n kleine schaal, daj de mensen umje hen kent. Niet allent heur naam, mar ok
heur gewoontes, heur gebroeken, smangs ok heur mieningen. De mensen umje hen,
inje straot of dorp en smangs zôlfs volk oet aandere dorpen kuj met naam en
toenaam numen.

Van veul mensen wordt der dan ok bijverteld: “Die is
trouwd, die is scheiden, die woont samen en die is homo.” En dat leste,
dat bint der zeker meer as de 100 leden van het COC Drente. Natuurlijk bint
doar drentse politici bij. En ok wal een dokter of een domnee. Of een amtenaor
of underwiezer, een bouwvakker of automonteur, een kroegbaos, verpleger,
zanger, boer of buschauffeur. Nuum elk beroep mar op en ok elke stee in Drente.
Overal woont en leeft homosexuele mannen en vrouwen.

Mut dat der nou bijverteld wôrden, dat iene homosexueel
is? En waorum hebt homo’s dat zôlfvertellen wilt, op dizze nationale uutkomdag?
As homo’s in alle openheid leven wilt, mar dat ok kunt. As ze met alle dinger
met doet die ze mooi vindt en heurzôlf niet ofsluut van die Drentse gemienschap
waor ze in woont, dan was zo’n nationale uutkomdag achil niet neudig. ‘t Heurt
toch eigenlijk ok niks bezunders te wezen um te zeggen en te laoten zien daj
homo bint. Umje gelukkig te vuulen zoaj dat zôlfwilt en umje te laoten zien met
vriend of vriendin.

Umje over te geven an het gevuul wat Jacob Israël de Haan
under woorden bracht. Een dichtregel die non uutbeiteld is in ‘t roze graniet
van het monument: “Naar vriendschap zulk een mateloos verlangen.”

Natuurlijk bin ik zôlf niet vergeten, hoe stoer het was,
toen ik veur de eerste maol, op mien 26e (!) hardop duurde te zeggen: “Ik
bin homo.” En um dât veur alle jongeren nao mij, minder stoer te maken, is
het goed dat der in Amsterdam non zo’n groots openlijk monument stiet. Um dât
minder stoer te maken is het goed dat der in Drente méér mensen openlijk loat
zien waor ze veur staot. Um dit minder stoer te maken is het goed dat aolders
heur kinder leert, dat een paar niet allent man-vrouw is, mar ok man-man of
vrouw-vrouw kan wezen. Eerst dan kuj as homo gewoon doen, en gelukkig gek
genog.