Drenthe in dizze daogen Beter gegriepen
Door Bart Veenstra
Lammegie van Berend Schultink har ‘t niet vlak met heur
kerel. ‘t Was kôtan dat ze 35 jaor trouwd zullen weden en daor wol Lammegie zo
mieters geern -wat feest van maoken. Ze hadden de leste jaoren ‘n hoop ellende had en nao heur
dunken mug der now wel even wat daon wodden. Gewoon umdat ze toch dankbaor
muggen weden, dat ze mekaor nog hadden. Maor Berend steuk heur slagmaotig een
stok in ‘t rad. Niet umdat ‘t hum zul begroten, dat het geld kosten gung, maor
de tied was der niet nao. En hie hef Lammegie wel dreemaol toezegd:
“Wicht, weej waor aj an begunt. Hoeveul bint er niet die bij ‘n kander
votsjouwd, he? Dat is zo zaggiesan um ‘t
aner. En dan zul wij zeker nog in d ‘kraant met ‘n kadertie der umhen, daw 35 jaor trouwd bint. Hol toch op, je moot je vedan ja haost
schaomen daj zo laank bij ‘n kander ligt. ”
Zo redeneerde Berend, maor Lammegie wol der niet an. As
dat alles was, elk mus zôlf weeiten wat
e dee. Daor huufde zij de bruloft van 35
jaor niet um over te geven. Zo hef ‘t
daogen angaon, tot Berend in d’zied gung liggen. As Lammegie toch niet van
ophollen wus, mus der maor wat drokte van kommen.
Niet te gek, femilie met ‘n kander. Dat was toen regeld,
maor der kwam ‘n aner probleem. ‘t Oldste wicht was scheiden en toen Lammegie
in d’aovend wat kaorten schreef um ‘t
volkie te neugen, snaaide Berend er wat
in um. En opeens vreuig e: “Ik zeej
daj oons Roelie wel een stuurt, maor wat woj met Jan?’ ‘ Lammegie keek wat
onneuzel, ‘Jan? .. wat Jan?’ ‘ Berend weur wat
kribbig: “Wat Jan?.. wel aans as Jan Pleever. Je begriept mij ok donders
good of woj ‘m hier niet hebben.’ ‘ Lammegie zuchde even, “Now, as ‘k
eerlijk moe weden, heurde hier niet meer. Hie hefoons Roelie zitten
laoten, ze bint scheiden en dan bestaot
ze veur mij niet meer. Aans kuj wel an
de gang blieven.’ ‘
Berend nikte.
“Jaja, dan bestaot ze niet meer.
Now, ik heb aait ‘n bult op had met Jan
en as oons Roelie ‘t een beetie tumeger andaon har, was ‘t daor best klaorkommen. Jij hebt je der ok te veul met bemuid. Dat ok nog. En ik zeg je, as jij Jan niet neugt, doe ik ‘t wel. Ik heb niks
met die vent had. Hie hef hier tien iaor
lopen en dan net doon of ze der niet
bint? Het is toch te gek.”
Lammegie keek hum recht in d’ogen, “Wat hej in de kop? Of moot wij
der nao viem ‘n dattig jaor ok met ophollen. Je zeuikt dunk mij drokte. Now dat kuj kriegen ok. En oons wicht?.. daor zuj maor is
aans over denken. Zij hef daon wat ze
kun, maor och, waor praot ik over, aal kerels bint geliek. Ze hebt de vroulue
allent maor veur ‘t bedde. ” En
toen leek ‘t er op of ‘t er hielndal gien
feest meer komen zul. Berend weur de kop oranje. Hie is tweemaol um
taovel toelopen, toen dee e ‘t beste wat
e doon kun. Hie stapde de kaomer oet en kna Ide de deur dicht. Lammegie
hef hum d’heel aovend niet weer veur de
beeinen had. En toen e de kop weer zeein
leuit, gung e rechtoet hen ‘t bedde.
Twee daog hebt ze met de koppen tegen ‘n kander lopen.
Toen was ‘t Berend die . in d’laot
aovend, ze waren al op bedde, Lammegie
in de zied stôdde, “Bej nog
wakker?’ ‘ Dat was ze en ze kun der wel
op waacht hebben, want ze zee geliek:
“Aj wat hebt dan zegt ‘t maor,” Now. Berend har heel wat. En
wel ‘n haalfuur is e an de praot West. Alles bijlangs, van de viem ‘n dattig
jaor. Dat alles bijmekaor, de mooie em
male dingen, het was toch te veul, um now zo bij ‘n kander langs te lopen.
“Low oons niet verleiden laoten tot gekke dingen, zee e in ‘t lest.
“De wereld mag op d ‘loop weden, we hebt de anere jaoren nog kent. ”
Het weur Lammegie waarm um ‘t hart. Dit was Berend, zoas
z’hum ze geern mug. Zo van die redenaozies waoras rust van oetgung. En toen ze
aal mettertied de kop echt deellegden op ‘t kussen um te slaopen, hadden ze
alles vlak maokt. Zôlfs Jan Pleever kreeg ‘n kaort. Al bleven ze wel zitten met
d ‘vraog, hoe die beide zuk anstellen zullen, as ‘t feest er was en ze ‘n
kander tegen ‘t lief kunnen lopen.
Bij ‘t wakker wodden ‘s môrgens was dat ok ‘t eerste wat
Lammegie deur de kop gung. Het bleef ok, tot an de dag veur ‘t feest. ‘t Was ok
gien gekheid, as die beide rebulie maoken zullen, muzzen ze zuk schaomen veur
d’rest van d’femilie. Zo was ‘t ok nog ‘n keer. En in d’aovend kreeg ‘t heur zo
te pakken, dat ze de maantel andee ‘f padzôch naor de pasterie. Er mug ‘n
wereld vol weden van psiegieaters en psiegielogen, veur Lammegie was domnie nog
aait het hoogste recht. Ze heft ‘t heel verhaol daon, van het feest, dat ze
zowel Roelie as heur gescheiden kerel neugd hadden en now in de prakkezaozies,
hoe dat oflopen zul. Was ‘t now wel verstandig west um ‘t zo te doon? Domnie
har niks dan goeie woorden veur heur.
Dit was ‘t now hielndal. Niet zitten te schiften, ieder méénsk har zien goeie
kaanten, en heurde der bij. En toen kwam
‘t feest. Berend en Lammegie veur an taovel, de kop tusken de bloemen. Lammegie
zweeit in d ‘handen. Berend streek heur even over ‘t haor. “Maok je niet
zo zenewachtig, ik bin der ok nog. En
mug der wat gebeuren, zet ik ze wel op stee. ” Ze slook en slook, maor
rustig was ze niet. In ‘t lesten zat de taovel krapan vol, allen nog ‘n stool
vrij op beide enden. Een veur Jan en ene veur Roelie, maor zowied meuglijk van
‘n kander. En toen kreej ‘t. De zaoldeur gung weer lijs en daor waren ze
beiden. Roelie reuip nog even over de taovel, “Jan hef mii ‘n lift geven.’
‘ In.de zaol zaten ze geliek met de mond lôs.
Het feest is ‘n
best feest wodden. En bij ‘t votgaon kwam Roelie nog even bij heur volk en
Lammegie mus vraogen, “Hoe kwaj now
weer bij Jan?’ ‘ Ze glunderde, “O, we hebt nog nooit zo good met ‘n kander
wodden kunt. We begriept ‘n kander now veul beter. ” Berend keek Lammegie
an en Lammegie keek Berend an en ze hebt met d’scholders trôkken.
Toen ‘t volkie weer vot was, trôk Berend Lammegie an
d’rok, “Now hej ‘t heurd van Jan en Roelie. Aj van ‘n kander bint, begriep
je alles veul beter.’’
Van de drentse
schrieftaofel
Bonne veendorp
Tante Geertie
Hilllechien was al een hiele poze niet goed te passe
west. Wat heur mekeerde kun ze zôlf niet goed zeggen. „Ik vuule mi’j zo sloef.
‘s Morgens zie ik tegen de dag an, wi’j dat wel
geleuven. Want a’k opstao bin ik nog muujer dan a’k naor bedde gao. Ziek
bin ik niet, maar goed bin ik ook lànge
niet”.
Dat gunk zo een poosie an, tot Willem de knuppe
deurhakte en de dokter leut komen. Die
zei, dat Hillechien maar ies een poosie rbsteg an mus doen. ‘s Morgens late
opstaon, ‘s middags een poosie. hen bedde, ‘s avonds vrbg onder de wolle. „En
veural niet goan zitten te prakkezeren”, zei de dokter. Een end-tie kuiern
en wat licht wark, zoas eerpelschellen
en ofstoffen, dat mug nog wel, maar wieder: rbsten en goed eten.)
Toen Hillechien et mi’j vertelde reerde ze heur beste.
„Ik kan der niks an doen”, snukte ze. „Tegenswoordig bin ik toch wel z6’n
siepetriene, soms krieg ik een hekel an
mi’n zblf. Maar hoe of ‘t now mit mien huusholding mut, dat wee’k niet.
Gezinshblp is niet te kriegen, ofdan mu’j wel op starven noa dood wezen!
Bezunigen op de gezondheidszòrge! Maar wèl dure gebouwen neerzetten, super de
luxe! Veur de voetballers een sportpaleis mit bubbelbad, biljartkamer en een
rekreatiezaal mit bar en weet ik veule! ’t
Provinsiehuus smiet ze ook weer zo’n elf miljoen tegenan! Et stiet ter
nog maar een poosie, maar nee, ‘t is niet groot genogt volgens de hoge heren!
Maar de maagies van de gezinszorg kunt op heur gat gaon zitten, umdat ter
bezunigd mut worden! Begriep iè dar wat van? Now, ikke niet…”.
Gelôkkig is ‘t allemaole nog terechte komen. Een
ongetrouwde kennis van Hillechien heurde hoe ‘t ter veur stund en kwaamp
spoorslags anzetten. Geertie, een bonkig vrouwspersoon van um en naobi’j de
veerteg. Schoenmaote zeuvenveerteg en een paar haanden as kaolenschôppen. Maar
een harte van gold!
Et einigste dat Hillechien op heur an te marken had, ze
was wat ruug inde mond… Dat was wel ies lastig, mit ‘t oge op de kiender en
veur as Willem zien „zakenrelaties” an huus kreeg. Maar och, et vôl in de
regel nogal mit en een meinse kan now ienmaol niet alles hebben! Hillechien was
al lange bliede dat heur huusholding weer reilt en zeilt.
De kiender bint gek mit tante Geertie. Ze mussen heur
eerst „juffrouw” numen. Dat wol Willem zo hebben, want een vrouwe van
Geertie heur leef’ tied kan deur zòkke kiender niet bi’j de veurname nuumd
worden, dat liekt jao nargens nao vund hi’j. Maar ,Juffrouw”, nee heur,
dao wol Geertie niks van heuren, ze wor der haoste kwaod umme! Wát dachten ze
wel van heur…
Now is ze der al weer een paar weken en de kiender zegt
„tante Geertie”. Willem zeg nog halsstarrig ,xjuffrouw”. Geertie hef
de gewoonte in zbkke gevallen gierend te lachen en „gékke kerel” tegen hum
te zeggen. Mit een goed bedoêlde stomp tegen zien scholder! ‘t Is
vriendschappeluk bedoeld, maar Willem vuult er de volgende dag nòg, wat hum
niet in een beste stemming brengt! En lestdaas was de boot hielemoal ah….
„Wat blinder nog an toe!” reup Willem. „Wie hef ter bi’j mien e-west?”. „Gieniene liêverd”, zeg
Hille- chien kalmerend. Willem wis mit
een bestraffend vingertie. „En hoe komp et dan dat de boel der zo opgeruumd
uutzet?”. Hillechien dacht: „Ik wol dat ié der do opgeruumd
uutzagen”, maar ze zei et wieseluk niet! „Och, Geertie hef hier de boel
allènt wat of-estoft”. Willem kik grammieteg. „Kiek, daor he’j ‘t al! Now
kan ik netuurlek niks meer vienen. Ze hef alles op stapels elegd.! Ik kan dat
meinse hier ‘niet meer aover de vloere hebben!!” „Ie zorgt wèl dat ik gien
trammelant mit Geertie kriege hein”, waorschouwt Hillechien. „Ze is eerluk
as gold en gek mit de kiender”. Willem mompelt wat. „Ze warkt mi’j op de
zenuwen”, zeg hi’j. „Ie warkt mi’j óók wel ies op de zenuwen!” zeg
Hillechien en dan holdt Willem zien mond maar. Want hi’j wet best dat
hi’j op dit gebied niet tegen heur op-ewossen is…
En dan, op een morgen, is ter wat bezunders. Der is
geloop en gedraaf, de kiender bint rumoereg en… Willem krig zien koppie thee
niet! Hi’j rop vanuut zien kantoortie: „Waor blif mien thee? Zien vrouwe rop terugge:
„As ie thee wilt hebben dan mu’j ‘t zblf maar ophalen”. Willem giet narreg
naor de kamer. „wat is ter gebeurd?”. Tante Geertie is ziêk”, zegt de
kiender. „Ze komp niet”. Dat is wat moois! Now kan Willem gruunte halen,
en hi’j mut zien eigen bedde opmaken, wat hi’j niet kan! Even deinkt hi’j der
Stark aover um ook maar een beetie ziêk te worden, maar dât kan hi’n Hillechien
niet andoen. Nao dri’j dagen deinkt hi’j an Geertie as an een dierbaar
familie-lid. Hoe kun hi’j zo aover heur te keer gaon! As tente Geertie der wéér
is dan zal ze an Willem gien kiend meer hebben. Misschien hef ze ‘t er wel umme
daóne! Wie wet…