Drenthen over Drenthe, Dick Blancke

Hoeveul mensen in oeze provincie zult weten dat der in ‘t
Drents schreven wordt? Dat mut toch deur een wietenschoppelijk buro uut te
zuken wezen. Hoeveul mensen wiet dan wat der schreven wôrdt? Gedichten ja, goed
zo… en stukkies in de kraant en smangs een roman. Hoeveul mensen zult weten
hoeveul schrievers der bint die in ‘t Drents schrieft? Zuuk dat maor es uut.

lene die toevallig een liefdesbrief an zien wicht schref
end dat in het Drents dôt (kuj je dat veurstellen!) is dat een Drents
schriever? Toch zul het makkelijk uut te zuken moeten wezen. Een
enquêteformulier bij de boeken van Het Drentse Boek in en je kriegt vast wal
zo’n twintig antwoorden weerum.

De schrievers zult met ‘t zwiet in de haanden wachten op
de uutslag en der zal feest wezen. Der wordt haanden schud en der wordt zôlfs
smokt want dat hebt de schrievers ok leerd. Hoe schutterig zij heur mangs ok
gedraagt, smokken kunt ze wal. Drei maol zôlfs want dat heurt zo. En achter de
rug um van de bejubelde allerbeste Drentse schriever zult de collega’s
ginnegappen en zeggen; “Hij… de beste Drentse schriever? Laot mij niet
lachen. De leesders weet gewoon niet wat best is. Zij bint nog niet riep veur
mien literatuur!” En dan doet ze zuk tegoed an de witte wien en de
sjuderans en toastjes met garnaal want dat is gratis. En zij wacht op ‘t neie
jaor want daor ligt weer neie kansen.

Zo giet dat in de Drentse schrieverswereld en de
columnisten striekt wat buuscenten op veur heur geschrief over dit klein gedoe.
De Drentse uutgevers daor mut geld bij en de boekhandels schoeft de dunne
Drentse boekies achter in ‘t schap. In de Nederlandse letterkuundige wereld
telt Drentse boeken niet met.

Toch wôrdt der ieder jaor zo tussen de tien en vieftig
kilo an Drentse bòeken drukt. De Drentse schrievers kiekt ofgunstig naor heur
Nederlandstalige collega’s. “As ik in het Nederlands zul schrieven dan had
ik een groot publiek. Dan was mien boek in ien klap een kassucces!”

Maor in de Nederlandse schrieverij is het al gien haor
beter, want ok daor wacht de schrievers op erkenning van de beste. Ok daor is
der de kif under mekaar en ok daor klaogt ze over de grote onbekendheid. En
toch wôrdt der jaorlijks doezenden kilo’s an boeken drukt, die afgens op een
boekenplaank belaand. De columnisten hebt een aorig salaris en de-uutgevers en
de secretaressen giet ‘t goed, ok al klaogt ze. De Nederlandstalige schriever
kik ofgunstig naor de Engelstalige collega’s. “As ik in ‘t Engels
publiceerde dan had ik een groot publiek, dan was mien neie boek in ien klap
een kassucces!”

De schriever wordt hen en weer slingerd tussen hoop en
verwachting en zeker weten dat het nooit wat wôrdt met zien schrieverij. Dat
hebt de Nederlandstalige schrievers, de grote, de kleine, de onbenullige en de
sprankelende. Alle maolen is der weer die spanning: “Wordt mien boek ok
goed verkocht?”

As de familieleden en de buren een exemplaar anschaft is
dat al een hiele troost. De Drent. se schrievers kent dat gevuul net zo goed.
De hiele beste en de minder goeie, de lieftallige en de onbeschofte… ja, die
bint der ok bij. Ze kiekt in de winkel of het boek ok op de teunbank lig, ‘t
Liefst naost de kassa. Ze informeert telefonisch met een valse naam bij de
boekhandel of ze ‘t ok in veurraod hebt. Zij wilt verkocht worden. Zij wilt
lezen worden. En allemaol wilt ze de ienige echte allerbeste wezen, Wel wes hum
an?

DICK BLANCKE