Drentsigheden Ben van Eysselsteijn meer verteller dan romancier N.v.h.N. 08-05-'98

Drentsigheden Ben van Eysselsteijn meer verteller dan romancier N.v.h.N. 08-05-’98

Ben van Eijsselsteijn meer verteller dan romancier.

De halve Drent Ben van Eysselsteijn (1898-1973), ereburger van Gieten, kon meer dan alleen maar schrijven. Drs Henk Nijkeuter uit Gieten heeft vorig jaar over deze ‘Drent uit heimwee en verlangen’ een interessant boek geschreven. In dat uitvoerige werk blijkt toch een facet onbelicht gebleven: zijn aandeel aan sprookjesland!
Vorig jaar werden in de Groningse Boekenpost een paar lovende regels gewijd aan Don Quichotte van het duo Erich Kâstner/Ben van EysselSteijn, in een artikel over sprookjesboeken. ‘Hee’, denk je dan, ‘hoe goed moet dat dan wel niet wezen, als er zo over wordt geschreven? En waarom niet door Nijkeuter aangeroerd?’
Boeken van Van Eysselsteijn hebben me nimmer kunnen bekoren. Over zijn Drentse romans Verweerde stenen, Dorre Grond (mijn exemplaar is afkomstig uit de DDR, gedrukt door Karl Marx Werk!) en Wie pleit voor Ayolt? zijn veel loftrompetten gestoken. In 1955 kreeg Ben de Culturele Prijs van Drenthe voor zijn ‘Verweerde stenen’ en stukken voor het Drents toneel. Na kennismaking met het boek mag je jé wel afvragen wat het werke lijke motief was om hem die prijs toe te kennen. Brugge(n)hoofd met het Westen?
Bij de presentatie van Nijkeuters boek in Gieten was er ook een oud-collega van Van Eysselsteijn, die het schrijftalent van Ben niet zo hoogachtte, maar vol lof was over de wijze waarop hij kon vertellen. ‘Dât was eigenlijk zijn grootste kracht’. Dat was mij al opgevallen in zijn bijdra- gen voor zijn vriend prof. Prakke. Het ‘boek Van EysselSteijn’ leek verder voor mij wel gesloten. Tot die vermelding in Boekenpost.
Het ‘werd dus snuffelen naar de Don Quichotte van het duo. De Sprokkelmaand – februari ter verduidelijk, want met de algemene kennis lijkt het achteruit te gaan, volgens deskundigen – bracht succes. Van het tweetal zijn in het begin van de jaren vijftig vijf sprookjes op de markt gekomen: Tijl Uilenspiegel (niet vermeld door Nijkeuter), Don Quichotte, De gelaarsde kat, Baron von Münchhausen en De burgers van Schilda.
In het Duits waren ze van de hand van de befaamde humoristische schrijver en tijdgenoot van Van Eysselsteijn, Erich Kâstner. Misschien bij menigeen wel bekend om zijn Emiel en de detectives en Drie mannen in de sneeuw. Op basis van Kâstners opvatting zijn de sprookjes naverteld door Ben van Eysselsteijn. En het moet gezegd: verrukkelijk.
Hij heeft bij het schrijven volgens een ingewijde zocht hij daarvoor de rust in Drenthe – zich gericht tot twee kinderen die hij kende. Hij schreef/’vertelde’ voor hen. Een van hen kreeg bij verschijning van hem steeds het eerste exemplaar, blijkens de opdracht van BvE in die boeken. Eenmaal een opdracht in de vorm van een eigenhandig getekende en ingekleurde rebus. De boeken zijn schitterend geïllustreerd met geinige (kleuren)prenten. Ze zijn geschreven voor kinderen, maar volwassenen genieten er ook nog van! Die Ben toch. (C.R.)