Drentsigheden De literair-Drenthe-bijbel van Henk Nijkeuter 28-09-2001
Drentsigheden De literair-Drenthe-bijbel van Henk Nijkeuter 28-09-2001
De ‘literair-Drenthe’-bijbel van Henk Nijkeuter
ak voor zijn 45ste verjaardag heeft Henk Nijkeuter uit Gieten zijn tienjarenklus over Drentse schrijvers in 740 pagina’s afgerond en bekroond gezien met de promotie tot doctor in de Letteren. Het resultaat is de vrucht van jarenlang monnikenwerk. In geen jaren vakantie omdat hij kriskras door het land zwierf om feiten te achterhalen uit archieven en diverse gemeentelijke registers. Geen wonder dat hij zijn werk opdroeg aan zijn vrouw Johannetta. Dat had hij vijfjaar geleden ook gedaan met zijn boek over de Drentuit-heimwee Ben van EysselSteijn. Vraag tijdens de promotiereceptie aan Johannetta: “En, blijft hij nu eens gezellig thuis?” Zij: “Ik hoop het, maar heb er een zwaar hoofd in…” Nijkeuters werkstuk draagt de zware titel: De ‘pen gewijd aan Drenthe’s dierbren grond’, literaire bedrijvigheid in de Olde Lantschap, 1816-1956. Een periode van 140 jaar; een van anderhalve eeuw was natuurlijk meer voor de hand liggend geweest. Nijkeuter echter vond dat in 1956 voor hem de grens lag bij de komst van Oeze Volk, het begin van ‘een nieuwe tijd’. Voor de periode na 1956 ziet hij een taak weggelegd voor een ‘initiatief van de provincie’. Dan kan hij lang wachten, want daar zit geen Hollenbeek Brouwer meer. Met zijn werk ligt een pil van een boek op tafel. Dissertaties zijn over het algemeen niet prettig leesbaar, van dit opus moet me van het hart dat ik, ondanks wat kanttekeningen (waarover later), ervan heb genoten! Prof. H.Tj. Waterbolk bekende dat hij er eboeid in had gelezen. “Ik ken een groot aantal beschreven figuren. Ik vind dat Nijkeuter een bewonderenswaardige prestastie heeft geleverd’. Het enorme handboek krijgt in het voor- jaar van 2002 een handzamer handelseditie, mét een onmisbaar register. Het boek wemelt van namen. Met een register kun je gemakkelijker wat terugvinden. Als op pagina 439 een verwijzing staat naar 42() waar niets te vinden blijkt dan zijn er twee mogelijkheden: of de hulp van het register of nog tijdige correctie. Nijkeuter lijkt aan alles aandacht te hebben besteed. Fouten ‘bij andere schrijvers zijn aangestipt en uiteraard gecorrigeerd. Mythen zijn doorgeprikt (Anne de Vries en Naarding). Dat de gemeente Assen niet zou hebben geweten van de overwegingen van de Bijzondere Rechtspleging ten aanzien van Naarding – voor de derde (!) maal werd een poging gedaan hem voor te dragen voor een benoeming tot Officier in de Orde van Oranje Nassau — waag ik te betijfelen. Na jaren was op de afdeling Kabinet/Culturele Zaken in de nok van het oude gemeentehuis de verontwaardiging bij Egbert Schepers en Henk Specht nog altijd laaiend over de wijze waarop ze hebben moeten knoeien om ‘de heilige Drent’ aan een onderscheiding te helpen. Nijkeuter heeft zo op het oog aan alles waarvoor in Drenthe de pen werd gebruikt, aandacht besteed, rijp en groen, bekende, half vergeten en vrijwel onbekende publicisten. We hebben er wel een paar gemist. Daarop komen we nog terug _. Een feit blijft: dit handboek is boeiend om te lezen, soms ook ver- en opfrissend.