Henk Nijkeuter, bezorger verzamelde gedichten van hans heyting
Drent dichter van
onvervulde verlangens
Hans Heyting geldt als een van de belangrijkste Drentse
dichters van de vorige eeuw. Henk Nijkeuter dook in het leven van ‘de man met
de bochel’ en ontrafelde ‘de mythe van
het gestor ven meisje’. Vandaag worden in Bor ger de verzamelde gedichten van
Hey ting gepresenteerd.
Door Joep van Ruiten
BORGER Een halfsleten dichter, noemde Hans Heyting (1918
– 1992) zichzelf. Letterlijk een dichter
van middelbare leeftijd, figuurlijk een
man met een onbestemd karakter. En daar
is wat voor te zeggen; met Heyting kon
het alIe kanten op. Behalve gedichten schreef hij toneel, liedteksten voor De
Thrianta’s, kinderboeken en onzinverzen. Als schilder was hij bevriend met
Anton Heyboer, later werd Heyting bekend als presentator bij de regionale
radio.
Henk Nijkeuter ‘viel’ voor in de Beilen geboren Heyting
toen hij het boek Geschiedenis van de Drentse Literatuur samenstelde. “Een
zeer bijzonder figuur. Iemand tussen twee generaties, een intermediair. Aan de
ene kant heeft Heyting wortels in de romantiek. Aan de andere kant is zijn
poëzie ongekend persoonlijk voor de streektaal van die tijd.”
Hoewel leven en werk een biografie rechtvaardigen,
besloot Nijkeuter Heyting te eren met een bundel verzamelde gedichten en een
uitgebreide biografische schets inclusief noten: De dichter en de wichter.
“Voor een biografie is te weinig materiaal bewaard gebleven”,
verklaart Nijkeuter. “Zijn archief
is een rariteitenkabinet met schilderijen en veel parafernalia, maar
nauwelijks persoonlijke correspondentie.”
Wie geihteresseerd
in de ziel en zaligheid van Heyting heeft genoeg aan zijn poëzie. In de gedichten
kunnen twee onderling verbonden hoofdthe ma’s worden onderscheiden: de spanning
tussen de veilige binnenwereld en de vijandige buitenwereld en het gestorven
meisje. Vooral naar dat laatste thema gaat in De dichter en de wichter veel
aandacht uit.
Nijkeuter ontrafelde hoe Heyting als 24-jarige jongeman
verliefd werd op zijn ruim tien jaar jongere buurmeisje Ina Konings en hoe deze
op een nacht bij hem bleef slapen. Konings verdween vervolgens uit zijn leven.
In latere interviews verklaarde Heyting haar dood, ze werd zijn muze en bleef
opduiken in zijn poëzie. “Een geval van Dichtung und Wahrheit”, zegt
Nijkeuter. “Ik heb Ina Konings opgespoord, ze leeft nog steeds en woont
tegenwoordig in Oostenrijk.”
De wijze waarop Heyting over zijn liefde voor de wichter
schreef, maakt zijn poëzie fascinerend en spannend, zegt Nijkeuter. “Als
volwassen man voelde hij zich bij vrouwen weinig op zijn gemak, de omgang met
kinderen ging hem goed af. Ik geloof niet dat Heyting grenzen heeft
overschreden, ook niet tijdens de nacht dat Ina Konings bij hem bleef slapen.
Het was meer een kwestie van onvervulde verlangens.”
Heyting ontwik kelde een bijkans obsessieve houding ten
opzichte van wichter. “De openheid waarmee nl] over zijn liefde voor jonge
meisjes schreef, is zeer bijzonder. Dat geldt ook voor de kwaliteit van zijn
poëzie: het zijn pregnante gedichten, een kale taal met een geweldig gevoel
voor timing. Alleen al daardoor is Heyting als dichter
ook nu nog zeer de moeite waard.”
PRESENTATIE
‘De dichter en de wichter. Verzamelde gedichten van Hans
Heyting.’ Verzorgd en ingeleid door Henk Nijkeuter. Uitgeverij Het Drentse
Boek, 125 blz, €15. De presentatie van het boek is zaterdag om 13.00 uur in
Hotel Bieze in Borger. Zie ook wWw.hetdrentseboek.nl