Je zult toch mar Holbroek hieten N.v.h.N. 14-09-'95

Je zult toch mar Holbroek hieten N.v.h.N. 14-09-’95

Je zal toch mar Holbroek hieten
Drente over drenthe
Klaas Kleine

Holbroek, volk. Ie zult toch mar Holbroek hieten. Kiek, ik wil der niet al teveule van zeggen. Der bint wel meer malIe namen. Kool, Kuier, en Plenter beveurbield. Daor kuj grappen zat aover maken. Het bint alledrei vrouwlu, niet van de domsten en butendat ook nog lid van de Drentse Schrievers kring. Dat leste wil’k het al hielmaole niet aover hebben want ik bin der gien lid meer van. Vut eleupen zogezegd. En wat ik van eerdere vutloop-gevallen eleerd hebbe, is dat het slim kienderachtig is um achternao lillijke dingen te zeggen of tel schrieven, Butendat heb ik Kuier verkeerd espeld en dat is niet onbelengriek wat het thema van dit stukkie anbelangt. Spelling, daor wil ik het even aover hebben.Kiek, in de uutspraoke mak het gien verschil oj Kuier schrieft of Kuyer, mar aj het leest hef Kuyer toch wel wat méér. Een tikkeltie deftiger zoj zeggen kunnen en ie deinkt niet mitiene an kuiern. Het mag dudelijk wezen dat mien eigen name hier niet an de orde komen kan. Holbroek, daor mus ie wellicht even bij naodeinken, wie of dat wel wezen kun. Holbrooke is zien name en hij is alIe dagen gangs um het getijsem in Bosnië een klein beetie tot rede te brengen. Wat zien name anbelangt hef hij niks veur op Van den Broek. Daor wolden ze veer jaor terogge achil naor luustern en dat was niet umdat die Van der Broek hiette . Holbrooke of Van den Broek, dat mak de Serviërs niks uut want algedurig trekt die een te grote broek an. Het hef er now toch alles van weg dat de Serviërs het altmit in die broek doet aj mar genog bommen en granaten gooit. In het vredesaoverleg begunt ze uut een aander vattie te tappen. Het zal mij nei doen of ze naor die Holbrooke luustern wilt. Wat oens as Nederlaanders anbelangt hef hij zien name niet mit mar wellicht klinkt het de Serviërs samen mit het kanongebulder minder belachelijk in de oren.
Hiele volksstammen bint er die meent dat spelling der niks toe dôt. Of beter nog spelling-re gels. Want an regels hebt een bulte meinzen zwaor de pest. In geschreven teksten maakt ze naor hartelust de grootste fouten, want zegt ze, “aw mekare mar begriept”. Een flutargument vanzôlf, want taol en de maniere daor ai in schrieft koomt niet uut de locht vallen. Achter een ‘taol zit honderden jaoren geschiedenis. Die geschiedenis en die meinzen die daor een rolle in speulden vormt de grondslag veur een taol. Ook mit dialekten is dat zo. In dit verbaand is het wellicht beter um te praoten van streektaolen. In de mienste streektaolen is het evengoed zo dat ze vrijwel uutslutend veur mondeling gebruuk waren. Hier en daor zoas bij de Friezen was ter al spraoke van een traditie in de eigen geschreven taol. De miestestreektaolen bint wat schrieven anbelangt pas de leste vieftig tot honderd jaor an bod.
Drentse schrievers schreven tot veur een jaor of tiene mar wat hen. Nee, ik bedoele niet de inhold van heur schriefsels, Ik kieke wel uut! Het giet mij um de spelling. De iene schreef fonetisch en de aander dacht dat as hij fonetisch schreef, mar in de leespraktiek was het een soort van geheimtaol. Aandern bleven heur hiele schrieversloopbaan in de biester en gebruukten een spelling die ook bij naodere bestudering kaant noch wal reuk. Vanof 1987 is daor een ende an ekomen. Tenminste veur die de regels van de Drentse Spellingkommissie volgen wil, want der bint er nog altied die de konte tegen de kribbels gooit. Het is ook gien feilloos recept wat die kommissie òf escheiden hef. Benoam mit ei en mit ij en mit ch en g wordt nogal wat emaggeld. Mar goed, der bestiet ter wereld gien spellingregeling zonder vrômde fratsen. In het maondblad Drenthe pleit Schokland nog ies weer een maol veur een gemienschoppelijke spelling veur verwante streektaolen. Heremientied, wie wet wat aw dân weer beleefd. Wat het Nederlaands anbelangt koomt de spellingregels ook algedurig op de schôppe. De Nederlandse Taalunie dee kôrtgeleden weer ies een smak veurstellen daor oe de broek van òf zakt. Gelukkig deden de betreffende ministers uut Nederlaand en België nog wat muite um de mieste malligheid te keren. Het z.g. trema zal now grotendiels verdwienen. Opnei zal het een raodsel worden wat een eendeeieter is. Gewoon iene die een ei van een ente et. Mar zonder trema, die dubbele punties baoven de letters, koom ie der mooi niet uut. An het ende van de jaoren zestig waren der ook van die neilichters die de spelling wolden
anpassen an het benul van de grootste domkop die as ter in oens laand rondleup. De d en de t op het ende van een woord zul onzin wezen, het verschil tussen g en ch bestun achil niet en ook tussen ij en ei was gien onderscheid. Het mus dus t, g, en ij worden.
In dizze kraante stun twei weken terogge het bericht: Liz Taylor scheidt voor de achtste keer. As wij now schrieven zulden: Liz Taylor sgijt voor de agtste keer, geleuft gien meinze meer wat er in de kraante stiet.