Klaas Kleine was literaire laatbloeier N.v.h.N. 26-10-2000

Klaas Kleine was literaire laatbloeier N.v.h.N. 26-10-2000

Klaas Kleine was literaire laatbloeier

‘Het Grote Bestek giet oens verstaand te boven’. Woorden, vier jaar geleden van de dinsdag overleden dichter en schrijver Klaas Kleine. Dat was toen hij zich machteloos voelde tegenover ‘het kwaad dat hem getroffen had: de ziekte van Kahler, die de plasmacellen aantastte in zijn beenmerg. Hij werd bestraald, onderging chemotherapie en kreeg nog vier jaar als toegift. Zo heeft hij het ook zelf ervaren totdat het kwaad opnieuw toesloeg en hij deze week de strijd moest opgeven. Zijn hem toegemeten leeftijd zat er op.
Eind 1996 werd hij onderscheiden met de Simon van Wattumprijs, genoemd naar een van de beste en meest productieve Groninger dichters. Klaas kreeg als eerste deze prijs voor zijn buitengewone inspanning voor de streektaalactiviteiten in het Nedersaksische taalgebied. Hij was zeer vereerd met deze prijs die hij zag als een ferme schouderklop en aanmoediging om door te gaan.

Onbereikbaar

Een jaar geleden verscheen zijn novelle Broggen met als thema, dat je moet leven met

het onbereikbare van sommige dingen. Het thema van zijn eigen leven, dat zestig jaar geleden begon in Kolderveen. Tegelijk met Broggen verscheen 99 Krabbels, waarvan hij het eerste exemplaar aanbood aan zijn plaatsgenoot Hans Wiegel. Zijn laatste ‘krabbels’ van het millennium: relativerende, soms satirische of humoristische columns, door hem geschreven voor het weekblad voor Diever en Omstreken. Nog dit jaar verscheen Het Mirakel, een boekje over de oude Pancratiuskerk in Diever, waarvan hij koster is geweest, maar ook ouderling-kerkvoogd.
Hij begon, aangemoedigd door Marga Kool en Gerard Nijenhuis, te schrijven als laatbloeier in de tachtiger jaren. In 1986 verscheen zijn eerste bundel Lezerstark met verhalen uit het smederijbedrijf. Als reizend smid trok hij in zijn jonge jaren door Drenthe tot hij zich als smid vestigde in Diever. Vijf jaar later kwam zijn literaire novelle Een feestelijk starfgeval. Verder vertaalde hij fragmenten uit de bijbelboeken Job en Hooglied op dichterlijke wijze in het Drents en bewerkte hij, ook in de streektaal, sonnetten van P.C. Hooft. Andere pennenvruchten van hem verschenen in diverse bundels en in het literaire blad Roet.

Onverzettelijkheid

Hij was bestuurslid van het Naarding Instituut. Wegens kritiek op het oorlogsverleden van Jan Naarding, onder andere door de bekende auteur Marcel Môring, werd het instituut omgedoopt tot ‘Projekt Drentse Taol’. Klaas 1<1eine stapte toen op. Niet uit sympathie voor Naarding, maar omdat hij niet de indruk wilde wekken, te wijken voor druk van buitenaf. Het tekent zijn rechtlijnigheid en onverzettelijkheid. Hij was een vechter die vaak tegen de stroom inzwom en dat in zijn columns in het Nieuwsblad van het Noorden en in het Maandblad Drenthe duidelijk liet merken.
Klaas was een kleurrijk man in de Drentse cultuur, een nonconformist. Behalve smid was hij vioolbouwer en ijverde hij in de zestiger jaren voor het terugfokken van de Drentse landgeit. Om te laten zien, hoe betrekkelijk het jachtige leven van nu is, maakte hij er een gewoonte van om met zijn gezin ieder jaar een week te leven zoals in de negentiende eeuw.
Klaas was een eigenzinnig, maar daardoor een vrij man. Niet alleen in zijn schrijverij, maar in zijn hele optreden waarbij hij niet bang was gevestigde meningen en instituten te lijf te gaan. In Diever en elders kunnen ze daarover meepraten. Klaas was een man met veel humor, soms tegen het absurde aan. Wegens al deze eigenschappen werd hij wel eens de Drentse Belcampo genoemd.
Door zijn heengaan is Drenthe armer geworden. Voor veel mensen heeft hij veel betekend. Dat werd hem duidelijk in de laatste fase van zijn leven en gaf hem ook de kracht om in te stemmen met de woorden die hij in zijn bundel Waor blief ie now? Job laat spreken: ‘Ik kend’Oe slechts van heuren zeggen!
Bestek en schets hol Ie bezik.
Mit oor en ogen Ios zal ik Mien haanden in Oen haanden leggen.’

LAMMERT HUIZING
Lammert Huizing is journalist en Drenthekenner.