Oer-Drent zette neerlandicus Henk Nijkeuter uit Gieten aan het dichten D.G.P. 28-12-88

Oer-Drent zette neerlandicus Henk Nijkeuter uit Gieten aan het dichten D.G.P. 28-12-88
Oer-Drent zette neerlandicus Henk Nijkeuter uit Gieten aan het dichten
Drentse literatuur gedijt beter in professioneel klimaat
GIETEN — De 32-jarige Henk Nijkeuter uit Gieten heeft een niet-alledaagse bezigheid: hij schrijft gedichten in het Drents. De Gieter neerlandicus heeft er inmiddels veertig op zijn naam staan. Hij heeft het voornemen zijn gedichten te bundelen en uit te laten geven, zodat een breder publiek zijn werken kan lezen.
Door Jo Tingen
De in Gieten geboren en getogen Henk Nijkeuterbegon twee jaar geleden met het schrijvenvan poëzie. De directe aanleiding was de dood van Nijkeuters grootvader, Jan Dokter. Deze wordt door zijn kleinzoon bestempeld als een oerDrent. „Jan Dokter werd geboren in een plaggenhut. Hij woonde zijn leven lang in het onder de rook van Gasselte gelegen Kostvlies. Altijd in hetzelfde huis. Daarin is hij ook gestorven”.
„Die herinneringen roepen bij mij gevoelens uit het verleden op, gevoelens die ik ook heb ten opzichte van het Drenthe van vroeger. Wanneer je zoiets niet vastlegt, dan gaat het verloren. Je zag dat gebeuren toen mijn grootvader overleed. Zo iemand valt weg; en er valt dan als het ware een enorm gat” , vertelt Nijkeuter over zijn directe inspiratiebron.
Het overlijden, de confrontatie met de dood, keert in enkele gedichten van hem terug. Erg m verwonderlijk is dat niet. Henk Nijkeuter:
„Toen ik twaalf jaar was overleed mijn toenma(0 lig jongste zusje. Ze werd slechts 2 , 5 jaar oud. Op latere leeftijd werkt zo’n gebeurtenis door. De emoties die de gebeurtenis van toen nu bij mij oproepen, verwerk ik soms ook in gedichten”.
Moedertaal
Die schrijft hij in het Drents. In de eerste plaats omdat dat zijn moedertaal is, in de tweede plaats omdat hij zijn emoties het beste in die taal onder woorden kan brengen. Schrijven in het Drents is een van de regels die hij voor zijn gedichten heeft opgesteld. Hij vindt ook dat zijn werken een emotie teweeg moeten brengen bij de lezer. Het derde criterium is, dat zijn gedichten ondanks weinig woordgebruik toch iets moeten vertellen. „De boodschap moet met simpele, eenvoudige woorden worden gebracht. Ik probeer met zo weinig mogelijk woorden zoveel mogelijk te zeggen”, licht hij toe.
Daarbij laat Nijkeuter zich leiden door dichters als Rutger Kopland en de Vlaming Victor Vroomkoning. Veel van zijn gedichten hebben de omgeving van zijn woonplaats Gieten als onderwerp. Ook handelen gedichten over de dood, eenzaamheid en het maken van keuzes.
Maanden
Nijkeuter heeft niet de gewoonte even snel een gedicht te schrijven. „Soms doe ik maanden over het schrijven van een enkel gedicht” , zegt hij. In dit verband merkt hij op dat hij dichten niet ziet als een dwangmatig gebeuren.
Het directer onder woorden kunnen brengen van zijn emoties, is niet de enige reden waarom Henk Nijkeuter zijn gedichten in het Drents schrijft. Als rasechte Drent is het hem een doorn in het oog dat de Drentse taal langzamerhand dreigt te verdwijnen. Het steekt hem bijzonder, dat zo weinig jeugdigen de pen eens ter hand nemen en een verhaal in het Drents schrijven. De scholen zouden op dat gebied zeker stimulerend werk kunnen verrichten.
Lovend
Nijkeuter laat zich lovend uit over het werk dat vanuit De Eekhorst in Assen, die deel uitmaakt van de Hogeschool Drenthe, wordt verricht. Nijkeuter is er dan ook niet trots op, dat hij een van de weinige jonge auteurs is. „Integendeel”, merkt hij op. „Nu wordt het werk van jonge Drentse schrijvers niet, in ieder geval zeer weinig, bekritiseerd”.
Volgens Nijkeuter zijn zulke kritieken juist nodig omdat die de kwaliteit van de Drentse literatuur ten goede zouden komen. Hij is ook van mening dat de Drentse literatuur in een professioneler klimaat beter zal gedijen. „Momenteel wordt die op een te amateuristische manier benaderd”, stelt hij onomwonden vast.
Hij breekt dan ook een lans voor de komst van een Drents letterkundig documentatiecentrum. Soortgelijke centra zijn er al voor het Stellingwerfs en het Fries. De Drentse Academie, zoals hij de mogelijk te stichten instantie noemt, zou de bestudering van de Drentse taal tot taak moeten krijgen. Ook zou deze instantie zich bezig moeten houden met het organiseren van lezingen en exposities, alsmede het verzorgen van publikaties en scholing. Tevens zou het uitgebreide documentatie over het Drents moeten herbergen. Plannen
Volgens Nijkeuter ligt er met betrekking tot het verrichten van wetenschappelijk onderzoek naar de Drentse taal nog een enorm gebied braak. Hij heeft zelf wel al concrete plannen in die richting. Daarbij denkt hij aan het schrijven van een Drentse literatuurgeschiedenis.