Oet Spinnen Nieuwe Drentse Volksalmanak 1929
Oet Spinnen Nieuwe Drentse Volksalmanak 1929
Oet Spinnen
J. H. Bergmans—Beins
‘t Was in Feberwaorie, in de spienstersmaond. Haarms Wilm was an ‘t messen: Groote stalklompen an; d’ boks umslaogen, stun hie bij de mesbult, en steuk sikuur de veerkaante mesplakgen van de bult. Dan kreeg hie ze op d’schup en lee ze op de waogen: naost en kanner, op en kanner, tot ‘t voor vol was. Of en toe loerd’ hie ies over d’ brink: eerst d’ien kaant oet, dan d’aaner kaant oet. Veul volk zag hie niet; ‘t was mooi weer en elk die was an ‘t wark. Doe hie weer op keek, zag hie en wicht ankomm’. ‘t Ooriezer op, d’mus d’r over, ‘n pakkien an; tipdoek um en kôrfien in d’ haand. „Jong”, daacht Wilm, „wel zul en spienster kriegen?” Want dat het en spienster was, dat zag hie zoo maor. „Verdreijd, zie komp hier langs.’ ‘ Wilm gunk gaauw an ‘t wark; maor hie keek meer naor ‘t wicht as naor d’ mesbult en zoo kwaamp de schoevel niet in, maor naost de mest. Wilm keek gaauw eem op: ‘t wicht keek krek d’aaner kaant oet; zul ‘t wal niet zien hebbn.
Staodegies waarkte hie deur; hiel staodegies. ‘t Wicht was al dicht bij en hie wol nog gaauw en plakg op d’ waogen zetten, doe hie heur vlak bij zuk zag. De plakg kwaamp naost de waogen en ‘t wicht laagd, hellerop laagde zie; net of er en vogeltien kwinkeleerd’. Wilm wol wal wegkroepen, dat hie zoo ‘t wark dee en dat unner d’ oogen van en vrômd wicht. En wat veur oogen!
Doe Wilm opkeek, zag hie en paor oogen zoo blauw as de locht en zoo glinsterend als de sterren en zie laagde maor en luet heur witte tanden zien. Doe begunde Wilm ok te lachen en t wuer hum zoo waarm um ‘t haart. En hie keek maor aal naor dat wicht, dat maor staon bleef, vlak bij hum. Jong wat en nuver wicht. „IJ zint ok en mooie”, zee ‘t wicht, „lekg ij de mest aaltied
46
naost de waogen,dan zuj ok gien dikke voors 1) hen ‘t laand brengen.”Wiim, „dat doe ‘k allien as dr wichter ankomt, dan kune• helpen um d voors wat dikker te maoken.” zo’ jong doe ij’Y en zie laagde al weer.
Wilm, „doe wist mij . ja helpen, daor komst doe ja veur?’
„Ik ‘kom hier”, zee zie, „um te spinnen en ik wol van jow wal hes waor Jaan Luchies woont.”
„Dat Zak dij zekgen’i, zee Wilm, „die woont daor in dat hoes met diè tinnenboomn er veur.”
„Bedaankt” zee t wicht en wol votgaon.
„How ies”, zee Wilm, „dat giet zoo maor niet, veur wat heurt watz Ik ‘hebb dei ‘t hoes van Jan Luchies wezen, wat krieg ik daOr veur??’
Daor meug ij ies veur komn snorren”, zee zie en doe laagde zie hurh ari en muek, dat zie wegkwaamp.
b,Dat za’k vrijmaoken, heur Roelfien”, ruep Wilm heur nao. i, ‘s, ik zin gien Roelfien; dag Loeks.”
„Dat hest krek rao’n”, zee Wilm en doe gunk hie an ‘t messen en keek now en dan nog ies um, totdat d’spienster in Jaan Luchies hoes verdwenen was. Het duurde laank, veurdat Wilm ‘t voor vol hadd’ en zien nak was hum stief van aal ‘t kieken naor Jaan Luchies hoes.
Um middag gunk hie in hoes en doe zie an ‘t eten wassen, zee Geertien, Zien zuster: „t aovond spiensters bij Jaan Luchies; zie hebt en wicht van Zweel.” Zie keek Wilm an, — of hie verbeeld’ zuk ‘t? Rie loerdi ies over d’ taofel naor Geertien en die laagd’ krek as dat wicht ok daon hadd’.
Wilm hadd’ ‘t mier an dat geloer. Hie at zien teller leeg en was blied’, dat daon was.
‘s Middags kuierden de wichter deur ‘t loeg en neugden spiensters veur ‘s aovends. Jaan Luchies en Grietien kwamm bij Wilm zien volk. ‘t Was bij Jaan Luchies zienent krediet.
Eul „”voor” is een wagen vol.
d’ Wichter zatten um d’ taofel, waor d’ kovviepot op stund en glend’ kool d’r unner met ‘t roomkommegien en d’ klontiespot er bij. ‘t Gunk er lusteg umweg. Zie zungen ‘t ien lied over ‘t aaner.
„Toen ik op Neerlands bergen stond” klunk het tot op straot, maor ‘t was half oet, doe zungen z’ al weer en aaner:
„Mien vaoder zee lest tegen mij
Ik weet en goeie raod veur dij
Mien jong doe most gaon trouwen.”d’Jongs stunnen op straot en veur ‘t glas en smuuspelden wat. Zie wollen wal geern in d’ keuken, maor ‘t gunk heur krek as Simon, „as ik ‘t begun maor. eerst ies hadd’.”
„Toe vrouwlue moei ankriegen”, zee Luchies Jaantien „laot je niet neugen. ‘t Stiet er veur.” En de wichter drunken heur koppies leeg en Jaantien tapte nog ies in. d’ Klontiespot gunk rond en Jaantien, die en hiel dikken trôf, weur plaogt met heur dikken.
„Jao”, zee Marchien Heuibrink, „Jaantien mag wal en dikken en ‘n grooten er bij.
Aal wichter laagden. Wevers Roelf, waor Jaantien met dee, was en groote, fikse kerel, dat wussen zie aalmaol.
„Waacht ies” zee Marchien: „Spoekerij bij ‘t glas. Laot ‘t spoek er maor inkommen as duurt.’ ‘
„Dan moej ‘t locht oet doen want spoeken zint bang veur ‘t locht”, zee en stem.
„Nee heur”, zee Lammechien Remmels, „dat doe w’niet wichter.”
En doe begunde de spienster te zingen:
Snor, snor, snor, wat zint die jonges dor, zie duurt het niet te waogen Um en wicht te vraogen.
Snor, snor, snor, wat zint die jonges dor.
Aal wichter zungen met en doe duurd’ ‘t maor even, of d’ jongs hadden wal en gat vunn’, waor zie inkwammn.
Zie. gungen an d’ ekge en bij ‘t vuur zitten: stoelen wassen d’r niet meer.
aantienj hoe hèt jow spienster? Wilm wil ‘t gern weten.”„Roelfien”, zee Jaantien.
4$,Niks van *aor; Niessien”, zee Marchien.
oei maor raodn en die radt, krig en smok” zee ien van d’ jongs.
.„Van wel?” vrueg Lammechien.
j, an d’ spienster”, zee Wilm kordaot en hie keek naor ‘t wicht, dat hum d’ hiel middag in d’ kop zat.
Och”, zee de spienster, „ij kunt toch niet raon” en zie keek zoo grel naor Wilm, dat die zuk veurnam um ‘t heur betaold te zetten.
Roelf Wever keek ies naor Jaantien en doe die hum en knipoogien gaf, zee hie: „Hol maor op Jaantien”. Daodliek legd’ t’ wicht heur wark deel en stun op; Roelf kreeg d’ stoel en zie gungen nao d’ kaomer hen in. Jaantien zat an ‘t spek enn: daor begunde ‘t. Now duurde ‘t maor eem of d’aaner jongs kreegn ok moed; en Wilm, die nog nooit wus, hoe of die spienster zien naom was, gaf heur en kniepien en zee „hol maor op wicht.” Doe stund zie op en Wilm greep d’ stoel en gunk met heur d’ kaomer in. Zoo verdwenen zie d’ ien nao d’ aaner met ‘n jong en de jongs, die d’r over bleevn, gungen nao wat gevossel ok in d’ kaomer. Daor was gien laamp op, maor toch vunnen zie de paorties wal. Zie perbeerden de jongs van de wichter of te zetten; met en enkeld’ lukte dat, maor Wilm luet zuk niet van zien wicht ofslaon: hie hadd’ zien zin op de spienster zet en wol heur niet lòslaoten.
Wilm”, zeedn’ d’ jongs, „hoe hèt je meid? Hej ‘t al raon of hef zie ‘t zegd? Aj ‘t niet raodt, kuj gien smok kriegn”. „En as ik ‘t rao, is ‘t wicht veur mij”, zee Ebben Gerriet, die d’r nooit best maank kun komn en niet zoo jonk meer was.
• „Dat wollen ij wal”, zee Wilm, „maor dat valt jow smereg of. Minao is je niet neudig, zie kan zunner heur vaoder wal snorrn.”
In ‘t lest trôkken d’ jongs of en bleven de paorties allien; zachiesan gungen die ok weg en bleven Jaantien en Minao met heur jongs achter. ‘t Was al laot, doe Roelf en Wilm met heur beiden over d’ brink hen hoes gungen. Gienien zee wat. Roelf daacht er an, of ‘t now in d’ Meitied wat worden zul, of dat zie nog en jaor waachten mussen met trouwen; en Wilm nam zuk veur, um Minao niet lôs te laoten op ‘n volgend spinmaol. En dat dee hie ok niet. Minao bleef en week bij heur oom en meui en er wuer in die tied hiel wat ondeugd’ en grappen oethaold.
Overal wassen de spiensters te vinden; want er kwammen nog al en paor in ‘t loeg.
Minao zat vol grappen en streken en Wilm weur niet vergeten. Haarmsen reeuw was gien oogenblik veileg boetenhoes. Overal mussen zie ‘t wegzuuken. Dan wassen heur schaop loslaoten en dan weuren z’ oet bedd’ klopt, dat ‘t zwienhok Ibs was.
‘t Hiel loeg was in opstaand en d’ spiensters laagden zuk slap. Doe Minao weggunk, mus Wilm krek mes hen ‘t laand brengen, daor Minao langs mus. Jaantien hadd’ heur en stukkien hen bracht en doe zie nog ies umkeek, leek ‘t heur toe, dat er ien bij Minao was. Zie laagde in zukzôlf: dat zul ja mooi wezen, as Minao tij heur in ‘t loeg kwaamp. Maor dat zul nog wal en paor jaor duurn, as ‘t ooit zoo wied kwaamp.
En dag of wat laoter zee Wilm zien vaoder, dat zie en brief kreegn haddn van ien oet Zweel, die heur plaos wal huren wol, waor Albers of gungen wegens starfgeval. „Wilm kun wal ies hen Zweel gaon en kieken ies, hoe ‘t er bij die luu oet zag”, zee Geertien, „hie hef er ok nog kundegheid.”
Wilm zee niks, hie was doof en keek ‘t glas oet; maor hie was niet tegen Geerties veurstel.
As zien vaoder ‘t zee, zul hie wal hen Zweel gaon.
Alle rechten voorbehouden.