Schrieverij

De 41-jarige Herman van der A uit Roswinkel is
ongetwijfeld één van de weinige Drentse schrijvers, die van de pen kan leven.
Van der A is schrijver van toneelstukken, hij heeft er inmiddels 40 op zijn
naam staan die helemaal af zijn. Want Van der A werkt meestal een jaar vooruit.
Ingewijden in de wereld van het toneel noemen hem “de meest gespeelde
auteur in het Noorden”. Er gaat geen dag voorbij, of één van de honderden
amateurtoneelverenigingen brengt wel een stuk van Van der A op de planken.

In 1983 leverde Van der A zijn eerste stuk af: Boer’n op
vrijerstoer’n. “Ik was lid geworden van de plaatselijke toneelclub. Zoals
overal een chronisch gebrek aan, vooral mannelijke leden. Ik las het boekje,
waarin het stuk stond dat we moesten spelen. Gut dacht ik, dat is niet zo
moeilijk. Dat kan ik vast beter,” vertelt Van der A. En van het één kwam
het ander. Binnen de kortste keren gaf de Roswinkeler zijn baan als timmerman
in de bouw op. En Van der A begon aan de lopende band toneelstukken te
schrijven. Zijn collega-bouwvakkers hadden het altijd wel gedacht. “Ze
zeiden altijd al dat ik iets anders, iets creatiefs in me had. ”

Van der A geeft zijn eigen werk uit via uitgeverij Podium
(trouwens. Samen met Maria de Herder runnen ze in Roswinkel ook nog Podia
Products, een winkeltje met werkelijk alles op het gebied van toneel. Van
schmink tot kleding). Volgens Van der A is het zaak goed bij te houden wie wat,
waar, wanneer en hoe vaak van je speelt. “Ik geef het zelf uit, omdat ik
dan beter zicht heb op de zaak. Als schrijver heb je recht op auteursrechten.
Wie die niet betaalt, zit aan mijn brood. Vandaar dat ik het allemaal goed laat
cdntroleren,” licht Van der A toe’. ‘Van dit schrijverswerk kuntje pas
leven als je tenminste 25 geschreven hebt. En dan ‘moeten de eerste 10 stukken
nog goed lopen.”

Van der A is inmiddels ook de vaste schrijver van de
stukken van ‘t Aol Volk uit Emmen. Voor dit toneelgezelschap schrijft hij nu
voor het achtste jaar exclusief een stuk. Van der A is een volslagen
autodidact. “Dit werk heb ik me spontaan aangeleerd.” Toch kreeg hij
een paar jaar geleden een stipendium van de provincie Drenthe. “Daar
hoorde onder meer begeleiding van een dramaturg uit Amsterdam bij. En verder
kon ik gratis naar alle toneel- en theaterstukken.”

Humor, vaart, streektaal, een generatieconflictje maar
beslist geen moraliserende boodschap. Dat zijn de belangrijkste ingrediënten
van Van der A’s toneelwerken. “Het is allemaal fantasie. Bijna niets
speelt zich in Roswinkel af. De rust om er aan te werken, die is wel in
Roswinkel aanwezig,” zegt de auteur. Voorbeelden heeft Van der A niet. Het
Theater van de Lach, van John Lanting vindt hij te traag en er zit te weinig om
te lachen in. Van John Kraaykamp sr. geniet Van der A.

“Mijn stukken zijn puur ontspanning. Ik wil de
mensen een leuke avond verzorgen. Als ze een moeilijk stuk willen, kunnen ze te
kust en te keur kiezen.” Toch wil Van der A, om aan te tonen dat hij ook
dàt kan, een serieus toneelstuk schrijven. “Gewoon om te bewijzen, dat ook
zoiets niet moeilijk glimlacht de Roswinkeler. “Maar ach. Als je ervan
wilt leven kun je beter 500 keer door een amateurtoneelvereniging gespeeld
worden, dan één keer door een club professionals. Nietwaar?”

JAN WESTERA