Streektaal Kolde tocht deur Drenthe D.v.h.N. 21-03-2008

Streektaal Kolde tocht deur Drenthe D.v.h.N. 21-03-2008

STREEKTAAL
Kolde tocht deur Drenthe

Door GerardStout
emakkelijke zaken zijn het moeilijkst te maken.’ Deze uitspraak van Bertold Brecht gold de gedichten van Wilhelm Müller. Müller schreef onder meer de gedichtencyclus Die Winterreise, door Franz Schubert op muziek gezet. Enkele van de gedichten/liederen van Müller horen inmiddels tot het Duits cultureel erfgoed. Ook in Nederland zijn ze be kend, zoals De lindeboom en Das Wandern ist des Müllers Lust.
Egbert Hovenkamp II (Eext, 1953) maakte een Drentse vertaling van de 24 gedichten uit Die Winterreise. Hovenkamp is stadsdichter van Assen. Hij maakte teksten voor T-shirts. De bekendste is: As Drent Binj Altied Stoned Umdaj Tuschen Hunebedden Woont.
Wie ‘stoned’ is, staat niet met beide benen op de grond. Dat geldt ook voor de ongelukkige muzikant uit Die Winterreise. De jongeman is afgewezen in de liefde. Zijn leven voltrekt zich in de winter. Müller dicht over sneeuw, ijs, tranen, koude en voortdurende afwijzingen verpakt in melancholie. De afgewezen minnaar vindt nergens onderdak. Pas aan het eind zet een draaiorgelman hem weer met beide benen op de grond.
Wilhelm Müller, die slechts 33 jaar oud werd, had recht van spreken. Hij was het enige overlevende kind van zijn ouders. Zes of zeven kindjes in het kleermakersgezin stierven vlak na hun geboorte. Ook met de liefde van Wilhelm Müller ging het niet goed. In 1821 trouwde hij 27 jaar oud met Adelheid von Basedow. In zijn eerste huwelijksjaar schreef hij Die Winterreise. Adelheid was niet zijn grote hartstocht.
In Kolde tocht blijft Hovenkamp met zijn vertaling, in het Midden-Drents, dicht bij de oorspronkelijke tekst. Hij laat het rijm veelal achterwege. Af en toe handhaaft hij het en dan wringt de vertaling. De eerste strofe van Moed in het Duits en het Drents van Hovenkamp:

Mut
Fliegt der Schnee mir ins Gesicht,
Schüttl’ ich ihn herunter.
Wenn mein Herz im Busen
spricht,
Sing’ich hell und munter.

Mooud
Vlôg de snei mij in de snoet,
Schubbel ik die umdeel,
As mien haart sprek in de bôrst,
Klaor en monter is mien gekweel.

Hovenkamp maakt de gedichten afen toe platter dan ze in het Duits klinken. Bij sommige gedichten had hij wat langer mogen zoeken naar Drentse varianten op Nederlandse woorden. Ook voor gedichten geldt dat makkelijke teksten moeilijk te vertalen zijn.
De vormgeving van het vierkante boekje, met zwartwit foto’s van Mieke-Martje van den Broek, versterken de melancholie van de Kolde tocht.

Boek: Kolde tocht. Der Winterreise van Wilhelm Müller in vertaling.
Auteur: Egbert Hovenkamp ll.
Uitgever: Het Drentse Boek.
Prijs: € 8 (41 blz.)