Streektaal zoekt nieuwe wegen D.v.h.N. 17-01-2015
Streektaal zoekt nieuwe wegen D.v.h.N. 17-01-2015
Streektaal zoekt nieuwe wegen
Joep van Ruiten
GRONINGEN De Nedersaksische streektalen zijn nadrukkelijk op zoek naar andere wegen om het publiek te bereiken. De nieuwe media winnen daarbij terrein.
Dat constateert de jury van de Dagblad van het Noorden-streektaalprijzen onder voorzitterschap van Eric van Oosterhout bij de vaststelling van de kortlijsten met streektaalproducten uit 2014. Op die lijsten is de vernieuwing vooralsnog nog be-perkt. „Misschien wordt het tijd om het reglement aan te passen”, zegt secretaris Gerard Stout.
In de huidige opzet richt de jury zich op papier, geluid- of beelddragers, op traditionele media. „We zien steeds meer ontwikkelingen die zich daar aan onttrekken”, aldus Stout. Als voorbeeld noemt hij de expositie Beelden van buiten in het UMCG waarbij streektaalpoëzie uit Drenthe, Groningen en ook Friesland onder de aandacht is gebracht.
Andere voorbeelden zijn weblogs. Het Gronings telt er op dit moment minimaal twee: Kobschraberijen van Eltje Doddema en het vanaf volgende week vernieuwde en uitgebreide Webloug van het Huis van de Groninger Cultuur. „De jury ziet het als een goede ontwikkeling dat de streektaal ook deze mogelijkheden serieus verkent”, zegt Stout.
De schrijvers van proza en poëzie in de streektaal beginnen op leeftijd te raken, constateert de de jury. „Tegelijkertijd komen er steeds minder jonge auteurs bij. Je ziet het aan een bloemlezing als Gloepends met een keuze uit de verschillende Nedersaksische regio’s: het beste werk dateert uit vroeger tijden.” Gloepends haalde de kortlijst niet.
Stout oppert dat ook Nederlands proza en poëzie in en over de regio mee moet kunnen dingen „Misschien is verbreding naar een regioprijs een goed alternatief. Grotere competitie werkt verhogend op de kwaliteit. Nu viel Dichterbij de bron poëzie tussen Reest en Wieden af vanwege het Nederlands. Ik kijk uit naar de discussie over de toekomst van het dialect,”
Ook dit jaar wordt de DvhN Streektaalprijs in twee categorieën uitgereikt: cd/dvd en boeken. In de eerste categorie zijn drie titels genomineerd: de videoregistratie van de theatervoorstelling De nije man door Waark, het album Twijduustern van Harry Niehof en het album De Bosklopper Tapes van Bert Hadders en de Nozems.
„Dat lijkt weinig, terwijl er veel gaande is in de streektaalmuziek”, zegt Stout. Zo was 2014 het jaar waarin Alex Vissering, Jan Henk de Groot en Edwin Jongedijk volle zalen trokken als De Troebadoers. Daarnaast verschenen er singles van onder anderen MartijjeWMarlene Bakker, pert,Kamping en Irene Wilkens & Sikkom Kult. De streektaaljury richt zich vooral op albums, omdat die een breder beeld geven.
In de categorie boeken zijn zes titels genomineerd. De taal van de Stellingwerven wordt vertegenwoordigd door Van schossel tot slingerpad, een kunstboek met poëzie van verschillende dichters.
Het Drents dingt naar de prijs met Strunen in de taoltuun van Abel Darwinkel en met B’Art, een jaarboek waarin Drenthe zowel in het Nederlands als in het Drents wordt beschreven.
Het Gronings heeft drie nominaties opgeleverd: de verhalenbundel Weerzain van Chris Kiel, de kinderverhalen Oet schoulkrant van Kunny Luchtenberg en de app Lassa dut bosschoppen, een creatie voor kinderen van Esther en Kirsten Plomp in een vertaling van Riemke Bakker.
Opvallend: de streektaalvertalingen van Nijntje zijn niet genomineerd. „Die prentenboekjes zijn succesvol, maar de vertalingen voegen weinig toe aan de verhaaltjes van Dick Bruna.”
Uitreiking
De Dagblad van het Noorden Streektaalprijzen worden op 1 maart voor de tiende keer uitgereikt, dit keer in Leek. Ter gelegenheid van het tweede lustrum gaat dit gepaard met een limerickwedstrijd in de streektaal en het boekje Op stee over Drentse en Groningse plaatsnamen. Inzenden voor de limerickwedstrijd kan tot 13 februari via limerickwedstrijd@gmail.com
o.v.v. naam en telefoonnummer.