Tied um op te schonen D.G.P. 03-02-'88

Tied um op te schonen D.G.P. 03-02-’88

Tied um op te schonen

De middenstand is wer drok doende heur winkeldochters an de man te brengen. De preizen kunt niet leger. ‘t Is ieuwig zunde aj veur een maond of wat een nei pak ekocht hebt. 10, 20, 50 percent hej mar zo teveule betaald.
As de winkels de boel op ehemmeld hebt, komp de schoonmaak weer an. Huusvrouwen (mlv) loopt mit kopstubber, chloor en andy deur ‘t huus te banjern. En waart 0e, aj in de buurte koomt. Veurdaj ‘t weet staoj an de kaante van de weg in een plestieken puut. En dan zegt ze op zien (Henk) Spaans: ‘Vuilnisman, kan dizze puut ok mit?!’ Mar goed, ‘t opschonen is eerder een liefhebberij van de oldere generatie as van de jongere. Dat zuj dèenken, mar ‘t is niet zo.

Door Martin G. Koster

Marcel Môring, erkend lief hebber van de schrieverij in ‘t Drèents, vun dat ‘t tied weur de bessem ies deur de Drèentse schrieverswereld te holden. Hij had groot geliek. Vartig, vijfenvartig jaor was de bessem der niet deurhen ewest en dan wordt ‘t wel ies tied. ‘t Stof weide hoge op en partie mèensen — niet allent schrievers — kregen ‘t knap benauwd, toen bleek dat de veurman van de behol dende Drèentse schrievers de penne in de oorlog niet hielemaole hemmel eholden had.

Was hij de ienigste ewest, of.’ waren der meer zoas hij? Der waren der meer. Vanzôlf waren der meer. Waorumme zulden ze niet onder de schrievers zitten, as der zoveul aandere Drenten waren die heur heil uut ‘t oosten verwachtten? Allent bij
schrievers valt ‘t eerder op. (Aj van eerder spreken kunt, nao een halve ieuw). Allent bij schrievers kuj ‘t bewiezen. ‘Woorden vergliedt in de tied/ wat eschreven is, stiet’, zeg de dichter. Môring hef Naarding op epoetst. Ik dèenke daw now deurpakken mut en schonen alles op. Wat mij anbelangt is der dan ien schriever die deur zien lidmatschap van de NSB, echt niet meer kan: Jan Jantines Uilenberg.

Uilenberg
Jan Jantines Uilenberg, die leefde van meert 1881 tot januaori 1962, schreef verhalen in ‘t Nederlands mit daorin ‘t gespreuken woord in ‘t Drèents. Verhalen van goeie kwaliteit, mar daor hew ‘t hier niet over. Behalve verhalen schreef Uilenberg artikels in ‘t Moandblad Drenthe’ van veur de oorlog èn in de oorlog in bladen as ‘Het Noorderland’ en ‘Sibbe’. Bladen daor as de Duutsers niet ongelukkig mit waren. Bladen daor een NSB ‘er as Uilenberg hum niet veur schaamde.
Nao de oorlog reuk hij zien pensioenrechten kwiet en kwaamp zien schrieverij in ‘t vergetelhoekien. Op ien Nederlaandstalige tekst van hum nao. Een tekst daor as de mèensen veur in de bienen komt as ze een aovend hen ‘t toniel gaot. Ik bedoele vanzôlf ‘t nooit officieel vaststelde Drèentes volkslied: ‘Mijn Drenthe’. Liever gien volkslied als dit sukerzute lied van een foute Drent. Aj de boel opschonen wilt, dan muj mit dit lied begunnen. Daor is moed veur neudig. Moed van de besturen van to nielverienings en moed van personen in de zaal. Van oe en van mij. Ik blieve al jaoren zitten. En ik kan Uilenberg zien tekst niet deur de strot kriegen.
Nao de oorlog hebt schrievers as Jo Beins en Jan Naarding pogings edaone um mit een nei volkslied te komen. Da’s gelukkig in ‘t geval van Naarding niet deur egaone en van de tekst van Beins bin ‘k ok niet wild eworden. Mar wat muw, as ‘t wonder geschiedt en Uilenberg of eschaft wordt, wat muw zunder volkslied?
Kuw niet hengaon en doen as de Friezen: wij lient een Old Duuts volksliedtien en maken der vervolgens een hedendaagse tekst op. Dan is der ook een mooie tune veur Radio Dren the. Twei vliegen telegelieks !

Underzuuk
Nog even veur de dudelijkheid.
Uilenberg was fout. Margien Onderduuker dreug in de oorlog wel wat aans as ‘t Drèents kostuum. Mu’k deurgaon? Nee, ik wil nou, op dit moment, gien Drèentse Adriaan Venema wezen. (Adriaan Venema schrif een boek over Nederlaandse schrievers die in de oorlog niet 100 percent goed waren).
Ik hope wel dat bij ‘t underzuuk naor Drèentse schrievers in oorlogstied, niet allent ekeken wordt naor Jan Naarding. Alleman die de Duutsers niks in de wege elegd hef, mag, wat mij anbelangt, op de lieste. Der mut now op eschoond worden !
‘Ie mut die tied mit emeuken hebben, um derover oordielen te kunnen’, heur ik partie al dèenken. Jazeker. Ie mut ok in Zuudafrika ewest hebben um der over… Dat geleuf ie toch zôlf niet. Op die maniere kuj de kraante de deure wel uut doen. Nee, wat mij angiet, giet de gierputte lôs. Dat mag wel ies, nao zo’n jaor of vartig, viefenvartig; aans bliej mit die lillijke locht in deneuze zitten.