uit Cursus Drents 1986-1987
uit Cursus Drents 1986-1987
GERARD NIJENHUIS
Gerard Nijenhuis werd geboren op 22 januari 1932 te Gieten. Zijn vader was er oorspronkelijk landbouwer, later burgemeester. Hij is de jongste van een drietal broers. Zijn moeder van geboortig uit Ruinerwold. In het begin van zijn schrijverschap gebruikte Gerard het pseudoniem Harm Werners, ontleend aan beide grootvadersnamen. Daarmee gaf hij al iets te kennen van de relatie, die hij ook in zijn werk legt met jeugdherinneringen en verleden.
Na zijn middelbare schoolopleiding te Assen studeerde hij theologie aan de Rijksuniversiteit te Groningen (1952 – 1956) , welke studie hij te Amsterdam afsloot. Daarna werd hij predikant, eerst in IJmuiden, later te Zaandijk en Koog aan de Zaan .
In 1965 deed hij een doctoraal examen aan de Universiteit van Utrecht met als specialisatie arbeidsverhoudingen.
Vanaf 1971 is hij werkzaam in het bedrijfsmaatschappelijk werk, eerst bij de Provincie Groningen, nu bij het Ministerie van Financien. Sinds 1978 is hij bovendien verbonden aan de Chr . Sociale Academie “De IJssel poort” in Kampen.
Sinds 1985 werkt hij aan de PABO “De Eekhorst” mee aan het opzetten van een streektaal programma.
Hij is 21 jaar getrouwd geweest, heeft vier zoons, woonde van 1972 – 1985 in Eext en vanaf 1986 in Bronneger.
Tijdens zijn studie te Groningen begonnen zijn literaire activiteiten: hij schreef gedichten, voornamelijk in sonnetvorm, in het Nederlands. Ook begon hij aan een niet uitgegeven roman “Albertine waarvan het hoofdstuk “Het Spel”werd opgenomen in de drentse schrieversalmanak 1956. Kort tevoren was zijn novelle “Biecht bij Franciscus” , die ongepubliceerd bleef, bekroond in een literaire prijsvraag gehouden onder Vlaamse en Nederlandse studenten.
Dit moet voor hem een aansporing zijn geweest om door te gaan. Veel later zette hij zijn prozawerk voort met de in Drente spelende roman “Het jaar van de ooievaar”
Ook verschenen er daarnaast nog enkele verhalen van zijn hand, eveneens in het Nederlands .
Als predikant leidde hij nu en dan diensten in het Drents. Hij had de overtuiging op die wijze de gemeente directer te kunnen aanspreken. Zijn theologisch denken is duidelijk bei nv loed door de Gieter predikant ds Jelte Boonstra (1886 — 1956). Literair werd hij ook geinspireerd door de huisvriend van de familie, de schrijver Ben van Eysselsteijn, die zelf romans en enkele balladen schreef die in Drente spelen, en die zich “Drent uit heimwee en verlangen” noemde .
Gerard Nijenhuis startte zijn auteurschap in het Drents in de jaren dat de Drentse schrieverskring werd opgericht (1953). Zelf had hij in de eerste jaren van deze kring een werkzaam aandeel.
u i t : Cursus Drents 1 986/ 1 87 (1)
NIJENHUIS Gerard
De kring, onder voorzitterschap van Naarding, streefde naar enige bekendheid, publicatiemogelijkheden. Dat gaf aanleiding tot het uitgeven van de eerste (gestencilde) Drentse schrieversalnanak (1954). Hij werkte aktief aan de samenstelling van deze en de volgende almanak (1956) mee of had er de eindverantwoordelijkheid voor. Dit facet van zijn aktiviteiten vond een vervolg in de uitgave van “Mandielig” , een bloemlezing Drentse poezie (Stichting Het Drentse Boek, 1983). Naast schrijver en dichter is Nijenhuis dus ook bloemlezer van drentse literatuur.
Hij was de geestelijke vader en oprichter van “Oeze Volk”, waarvan het idee om zo t n tijdschrift uit te geven eens in een slapeloze nacht bij hem opkwam.
Hij gaf zijn medewerking aan “Oeze Volk”, maar niet minder aan het later als critisch tijdschrift gestarte drents letterkundig tiedschrift “ROET”.
Vrijwel sedert het begin van zijn literaire werk in het drents leverde hij schetsen onder de titel “Drentse dreumerijen” (1953—1954) voor het drents programma van de Regionale Omroep Noord, later te Assen uitgegeven onder de titel “Um ‘t
Hemelriek” (1955) onder zijn schrijversnaam Harm’ Werners . Sindsdien bleef hij actief bij dit medium, o.a. in besprekingen van gedichten van collega—drentse schrijvers .
In de Drentse schrieverskring bleeft hij eveneens actie, o.a. de laatse jaren als voorzitter. Voor de Drents—Groningse pers redigeert hij een wekelijkse rubriek “Het Drentse Gedicht” . Bovendien schrijft hij voor dezelfde krant elke vier weken een drentstalig artikel, waarin hij allerlei actuele literaire, maar ook politieke onderwerpen behandelt. Hij deed mee aan een aktie van drentse schrijvers tegen kernwapens .
uit: Cursus Drents 1 986/ 1 87 (2)
NIJENHUIS, Gerard
Publicaties
LIJST VAN WERKEN VAN GERARD NIJENHUIS
Romans :
Het jaar van de ooievaarroman
Den Haag : Kruseman, cop. 1979
Onteigening : een roman
Meppel (etc. )Boom & Taconis, cop. 1989
Gedichten :
Dubbelspel : een cyclus gedichten
Amsterdam . De Beuk, 1983
Het dorp bestaat niet meer . gedichten
Amsterdam : De Beuk, 1981
In aankomst ligt vertrek besloten
Oosterhesselen : Agri Montis Pers, 1988
In aankomst ligt vertrek besloten .
gedichten over afscheid Amsterdam : De Beuk, 1990
Leven op afstand
Amsterdam : De Beuk, (1978)
Naober licht
OosterhesselenKlencke Pers, 1990
November licht . landschappen / verwoord door Gerard Nijenhuis; verbeeld door Gerard van de Weerd
Meppel (etc. ) . Boom, cop. 1987
De ouders
OosterhesselenAgri Montis Pers, 1986
Onlaand : Drentse gedichten
Amsterdam : De Beuk, 1990
Nijenhuis, Gerard
Schoolschrift
Zuidwolde : Stichting Het Drentse Boek, cop. 1987
‘t Veen
(S.L. ) • Stichting Kunstzinnige vorming Drenthe, 1987
Uitg. ter gelegenheid van het afscheid van J. Hollenbeek
Brouwer als gedeputeerde van Drenthe
Wittebrood : tien gedichten voor Pieter
Oosterhesselen : Agri Montis Pers, 1989
Onder het pseudoniem “Harm Werners” :
Heyting, Hans
Kribberij um ‘t kamnet : Drents bliedspul in drie bedrieven . 5 dames, 5 heren / Hans Heyting en Harm Werners Winschoten : Toneel fonds “Festa” (19-?)
Heyting, Hans
Tweetalig / gedichten van Hans Heyting en Harm Werners Assen : Hummelen, (1973)
Werners, Harm
Um ‘t hemel riek / Harm Werners
Assen : Van Gorcum, 1955
Lijst van werken samenqesteld door Gerard Nijenhuis:
BOD gedenkboek : 25 jaar plattelands jongerenwerk / samengesteld door
G. Nijenhuis, J. Meijers, J. E. de Vrieze
(Assen : BOD, 1955)
Drentse schrieversalmanak 1956 almanak van ‘I de Drentse schrieverskring” ( samenste : J. Naarding, G. Wilms en Harm Werners)
Assen : Van Gorcum, 1955
Kent u ze nog de Gieters / samengesteld door Gerard Nijenhuis; met medewerking van Albert je Veenhof—SteI en Harm Moek Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975
Koops, Harm
Drent in de vromde . verzamelde gedichten / bij ‘n kaander braacht en van een verantwoording veurzien deur Gerard Nijenhuis ( Zuidwolde ) . Stichting Het Drentse boek, 1983
Mandielig : een bloemlezing Drentse poezie / bij ‘ nkander gaard en inleid deur Gerard Nijenhuis
Zuidwolde . Stichting Het Drentse boek, cop. 1983
Een keuze uit publicaties op het qebied van de Drentse taal — en letterkunde
Over kinder / Warkgroep Streektaolspecialisatie : Stieneke Boerma, Rouke Broersma, Gerard Nijenhuis
Assen : Hoogeschool Drenthe, Pabo De Eekhorst, 1991
Over taol / Warkgroep Streektaolspecialisatie : Stieneke Boerma, Rouke Broersma, Gerard Nijenhuis
Assen ; Hoogeschool Drenthe, Pabo De Eekhorst, 1989
Echt of naomaok, dat is de vraog
In : Roet . — Jrg. 6, nr. 4 (nov. dec. 1984); p. 28—31
Proza of poezie— dat is de vraogl / Gerard Nijenhuis
In : Roet. — Jrg. 7, nr. 1 (mrt. apr. mei 1985); p. 27—30
Het voorportaal (Artikel) : van schrijverij tot literatuur in Drenthe In : Dialect literatuur / uitg. door Jurjen van der Kooi. — P. 32-41. (Nedersaksische studies over taal en volksleven in Oost—Nederland en aangrenzende gebieden; dl. 14) . — Themanr. van Driemaandelijkse Bladen. -Jrg. 42, no. 1-4 (1991)
Keuze uit artikelen over Gerard Nijenhuis
Terpstra, Pieter
Gerard Nijenhuis, winnaar Culturele Prijs van Drenthe, bepleit kritische opstelling tegenover eigen taal en cultuur.
In ; Kijk op het Noorden. – Jrg. 19, nr. 128 (jan. 1988)
Wi Ime, Gerriet
Mysticus Nijenhuis op de grens van droom en werkelijkheid
Gerriet Wilms pseud. van J.J. Westerhuis
In : Drenthe. – Jrg. 58, nr. 8 (okt. 1987); p. 163-165
Wilms, Gerriet
De dichter heeft goed praten
Gerriet Wilms pseud. van J.J. Westerhuis
In : Drenthe. — Jrg. 59, nr. 2 (maart 1988) ; p. 39
IJken, Grietje
Onlaand van de dichter
In : Roet. — Jrg. 7, nr. 2 (juni, juli, aug. 1985); P.
IJken, Grietje
Bevrijding van een buitenstaander
In : Drenthe.Jrg. 60, nr. 6 (juni 1989) ; p. 30-33
Schokland
Gerard Nijenhuis “Onteigening” . recensie28-29
In : Drenthe. — Jrg. 61, no. 1/2 (jan./ febr. 1990); p.
Ent, Henk van der26
Die toal zo zacht as regenwoaterbespreking van de dichtbundel
“Schoolschrift” van Gerard Nijenhuis
In : Roest. — Jrg. 10, nr. 2 (juni 1988); p. 35—36
Meyling, H.
Harm Werners : “Um ‘t hemelriek”
In ‘ t Swieniegeltje 2—maande1ieks tiedschrift foar vaderland en modersprake . — Jrg. 2, nr. 2 (mrt./ apr. 1956); p. 63—64
ao/aller/gerard