Wens van Harm Dreum postuum vervuld D.v.h.N. 07-10-2003
Wens van Harm Dreum postuum vervuld D.v.h.N. 07-10-2003
Wens van Harm Dreum postuum vervuld
Volksschrijver Harm Tiesing (1853-1936) heeft ruim duizend publicaties op zijn naam staan. Daaronder honderd artikelen die hij schreef voor de Provinciale Drentsche en Asser Courant. Tiesing had ze gaarne in boekvorm zien verschijnen, maar dat is er nooit van gekomen. ‘Misschien als ik honderd jaar word….’ verzuchtte hij in het laatste krantenartikel.
Door Jan Wierenga
BORGER • Die honderd jaar heeft hij niet gehaald, zijn wens zag hij niet in vervulling gaan, maar nu komt dat boek er toch. Verantwoordelijk daarvoor is de Stichting Harm Tiesing uit Borger, die op deze manier wil stilstaan bij het gegeven dat de vermaarde chroniqueur 150 jaar geleden werd geboren.
De artikelen werden geschreven onder de titel Uit en over Drenthe en zo gaat ook het boek heten. Het wordt 1 november gepresenteerd op de jaarlijkse Harm Tiesingdag, in hotel Bieze te Borger. Uit en over Drenthe gaat over geschiedenis en oude beroepen en geeft een kenschets van elke toenmalige gemeente in het Oostermoergebied. Tiesing putte uit de overlevering, uit de bestaande literatuur en vooral uit zijn eigen waarneming. Hij schreef over het sociale leven in zijn tijd, over zaken als bijgeloof, over het boerenleven en over alles wat er nog meer zijn pad kruiste.
Oud-liberale lijn
Van huis uit was hij boer, maar hij hield zich bezig met veel meer aspecten van het maatschappelijk leven. Met politiek bijvoorbeeld, waarbij hij op de oud-liberale lijn zat.
Hij was lid van het armbestuur en ook schreef hij desgevraagd brieven voor zijn dorpsgenoten. In de wandeling werd hij wel Harm Dreum genoemd, omdat hij wel eens, verzonken in gedachten, in het voorbijgaan vergat te groeten.
De presentatie van het boek – het eerste exemplaar is voor de Drentse gedeputeerde Hans Schaap – is onderdeel van een heel programma over Harm Tiesing. Specialisten op historisch en taalkundig gebied praten in een forum over de betekenis van de beroemde volksschrijver. Die deskundigen zijn drs. H. Klompmaker, dr. E. Karel, dr. H. Nijkeuter en dr. M. Gerding. Voorzitter is prof. dr. P. Boekholt.
Hein Klompmaker, in het dagelijks leven directeur van het Hunebedden Informatiecentrum in Borger en een goede bekende van de Stichting Harm Tiesing, heeft zich eerder al verdiept in het leven en werk van Tiesing en daar ook over gepubliceerd. Een paar dingen vielen hem op. “Tiesing is een veel geraadpleegde bron in de hele provincie. En terecht; niet voor niets is wel eens gezegd dat je Drenthe pas leert kennen als je Harm Tiesing leest. Maar niet vergeten moet worden dat hij het vooral over OostDrenthe had; het Hondsruggebied zeg maar. Bekend zijn bijvoorbeeld zijn Oostermoerse Vertellingen. En er wordt denk ik wel eens te gemakkelijk voorbij gegaan aan het feit dat ook hij een kind van zijn tijd was. Hij was daarom niet altijd even objectief in zijn waarnemingen. Hij voelde zich bijvoorbeeld nauw verbonden aan de boerenstand en dat leverde hem een vrij paternalistische kijk op de arbeiders op. Dat kwam toch voort uit het standsgevoel, zoals dat in die tijd bestond. En hij had de neiging het platteland te verheerlijken. Ik moet erbij zeggen dat je dat vooral terugvindt in zijn romans, waarvan hij ook een aantal heeft geschreven.”
Biografie ontbreekt
Klompmaker vindt dat er van Harm Tiesing een goede biografie ontbreekt. “Dat is eigenlijk wel wat vreemd voor een schrijver die zo vaak geraadpleegd wordt. Iemand zou eens op zijn leven en werk moeten promoveren. Dat voorkomt dat hij wordt verheerlijkt en doet niets af aan zijn verdiensten. Integendeel: we eren hem het meest door hem de plaats te geven die Tiesing in alle objectiviteit toekomt.”
De Stichting Harm Tiesing is al tijden in de weer om het op handen zijnde boek over haar naamgever het licht te doen zien. Bertus Liewes en Henk Boesen, leden van het bestuur”weten er alles van. “Het bestuur moest keer op keer de archieven in om de honderd artikelen uit de Provinciale Drentsche en Asser Courant te plukken; we kwamen wel eens terug met vierkante oogjes…. De laatste drie konden we in eerste instantie niet vinden. Maar uiteindelijk bood de krantencollectie van verzamelaar Jans Brands uit Nieuw-Dordrecht uitkomst.”Tiesing schreef de artikelenreeks van 1920 tot 1922. Hij ging daarbij vér terug in de geschiedenis. “Hij vergeleek zaken uit 1850 en later met de situatie in zijn eigen tijd. Heel boeiend, want dat levert voor ons, ruim tachtig jaar later, een soort van dubbele geschiedschrijving op.”
STICHTING HARM TIESING
De Stichting Harm Tiesing is een bloeiende historische vereniging, die elk kwartaal een eigen periodiek uitgeeft: De Zwerfsteen. Jaarlijks organiseert de stichting de Harm Tiesingdag; steeds op de eerste zaterdag van november. Dan staan leven en werk van de naamgever centraal Dit jaar is de 20e editie. De stichting geeft zelf het nieuwe boek met de krantenartikelen van Harm Tiesing uit. Daarbij wordt de oorspronkelijke spelling gehandhaafd. De stichting houdt verkoop in eigen beheer. De prij! zal naar verwachting 17 euro 50 bedragen.
EEN BROODSCHRIJVER
In het verleden is wel vaker beschouwend werk van Harm Tiesing uitgegeven. Na de oorlog bundelde prof.dr. C.H. Erelman 300 artikelen van Tiesing: Landbouw en Volksleven in Drenthe. Dit bekende werk wordt wel de ‘Bijbe van Tiesing’ genoemd. Voorts schreef Tiesing streekromans als Marthao Ledeng en Zien broed verloren. Hiervoor bestaat nog steeds belangstelling. Tiesing schreef vele toneelstukken en was corres pondent van (landelijke) bladen. Hij was typisch een broodschrijver; feitelijk ook (een moderne!) landbouwer, maar liever verwijlend in hogere sferen.