Drents leren op school

Drents praten maakt je rijker! Door kinderen de streektaal te leren geven we ze de kans om een grotere woordenschat op te bouwen. Ze leren van twee (of meer) talen de cultuur kennen en het zorgt voor later meer cognitieve capaciteit:  ze kunnen gemakkelijker schakelen en beter analyseren door hun meertaligheid.

Het is prettig om mensen beter te kunnen begrijpen doordat je kennis van het Drents hebt en het zelf spreekt. Daarbij zorgt samen Drents spreken voor een gevoel van nabijheid, dat kan later, op de werkvloer, ook voordeel opleveren.

Huus van de Taol biedt ondersteuning aan ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers bij het doorgeven van het Drents. Zo zijn er vrijwilligers die graag een keer komen voorlezen, is er bestaand lesmateriaal waar u uit kunt putten. Maar ook een samenwerking met als doel materiaalontwikkeling is mogelijk.

Meer informatie

 

 

 

 

Veurleesproject

 

Ieder jaar in maart, de Meertmaond Streektaolmaond, gaan vrijwillig ‘veurlezers’ namens het Huus van de Taol op bezoek bij zoveel mogelijk scholen in Drenthe om in het Drents voor te lezen. Alle leerlingen krijgen aansluitend op het voorleesmoment het tijdschrift Wiesneus.

 

Wiesneus

Wiesneus is een tijdschrift voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Dit Drentse doeboek staat vol verhalen, gedichten, liedjes en spelletjes om kinderen spelenderwijs in aanraking te brengen met de Drentse taal. Ook in de klas is Wiesneus te gebruiken met de kant en klare lessen uit de lesbrief.

 

Wiesneus 2025

 

Sinds 2019 is Wiesneus er in verschillende Nedersaksische streektalen, want ook in Groningen, de Stellingwerven en de Achterhoek verschijnt dit tijdschrift in de eigen Nedersaksische variant.

 

 

Voorschoolse opvang

Voor de peuterspeelzaal of kinderopvang is er mooi speel- en leermateriaal om spelenderwijs het Drents aan te bieden. Ook is er een een keur aan voorleesboeken om de Drentse taal te laten horen aan jonge kinderen. Naast het voorleesproject  is op aanvraag en in overleg het bezoek van een vrijwillig ‘veurlezer’ ook een mogelijkheid.

Meer informatie

Materiaal voor de voorschoolse opvang:

 

Het Rollegie

Florian krijgt van oma een rollegie mee voor onderweg. Hij eet het rollegie niet op. Hij berg hem op in zijn jaszak. Als hij weer naar huis gaat, raakt hij telkens een stukje kwijt. ‘Mmmm, lekker,’ denken de kat, de vis, de muis en ze eten de kruimeltjes op. Florian bedenkt slimme plekjes om zijn rollegie op te bergen. Hij doet hem in zijn tas, de muts van zijn jas, zijn beker…

Waarom eet Florian het rollegie eigenlijk niet op? Is dat rollegie voor zijn vader misschien? Nee, dat is het niet. Het rollegie is voor… Kijk en lees zelf maar!

Dit boekje is onderdeel van het project ‘Klaor veur de start’, dat met pedagogisch medewerkers en ouders in beeld wil brengen welke waarde de streektaal in de taalontwikkeling van peuters kan spelen. Bij het voorleesboekje hoort een ontdekboek met een spelletjes, voorleestips en opzegversjes.

Drentstalige voorleesboeken voor peuters en kleuters

Kedogies – Jessica Bonnema

Van Fransje Piepelaar die in een hond ging wonen – Leny Hamminga

Kabouter Prugelie en de prins die zeuik is – Harm G Sijnstra

Hannes en Hannie – Greet Beerman

Kobus Knien op pad met Ad de Kat – Dick Blancke

De Gruffalo – Julia Donaldson (naor het Drents umtaold deur Daniel Lohues)

Opa en oma Pluus – Dick Bruna

Nijntje in ‘t dierenpark – Dick Bruna

PO

Voor het basisonderwijs zijn er al onderwijsmaterialen. We komen graag langs voor een gastles of lessenserie, een losse workshop of voor het meedenken over het structureel opnemen van Drents in uw jaarprogramma. De volgende activiteiten zijn daarbij mogelijk:

Veurlezen

Een voorleesmoment buiten de meertmaond streektaolmaond. Deze voorleessessie wordt door één van onze vrijwilligers verzorgd.

Gastles ‘Taolschatten’

Leerlingen ontdekken meer over de Drentse taol en gaan in hun eigen omgeving op zoek naar taolschatten.

Gastles ‘Drents dichten’

Poëzie in ’t plat, dat is wat! In twee lessen ontdekken leerlingen meer over de Drentse taal en gaan ze zelf aan de slag met het maken van een Drents stiftgedicht en een vormgedicht.

Lesbrief bij het tijdschrift Wiesneus

Op huusvandetaol.nl/wiesneus staan de meest recente Wiesneus met bijbehorende lesbrief en luisterbestanden. Hiermee heeft u met het tijdschrift uit het voorleesproject al ‘gold in haanden’ voor een streektaalles.

Leskist ‘Speulenderwies’

Deze uitleenleskist bevat de onderdelen ‘zuuk bij mekaor’ (memory), ‘woordenquiz’, ‘het jaor deur’ (4 praatplaten met woordkaarten), ‘Drenthespel'(gezelschapsspel over Drenthe en het Drents) en ‘Drenthe in 12 volksverhalen’ (een verhaal in het dialect van de streek waar het zich afspeelt met verwerkingsopdracht). De leskist kan worden aangevraagd bij het Huus van de Taol en mag dan een maand in bruikleen op school blijven.

Gastles aanvragen

VO

We bieden graag ondersteuning bij de integratie van Drents in uw lessen, ook komen we graag langs voor een workshop of lessenserie.

Gastles ‘Drents, een schat van een taol’

Een les over wat Drents is, hoe het is ontstaan en waarom het zo ontzettend mooi is om het te kennen en kunnen. Natuurlijk gaan leerlingen ook zelf actief aan de slag!

Lessenserie/workshop ‘Drents dichten’

Poëzie in ’t plat, dat is wat! In drie lessen leren leerlingen over de Drentse taal, maken ze kennis met Drentse gedichten en gaan zelf ervaren wat dichten in de streektaal met je doet.

Hulp bij een spreekbeurt of profielwerkstuk

Voor hulp bij een spreekbeurt of profielwerkstuk over streektaal kunnen leerlingen contact opnemen met de streektaalfunctionaris van het Huus van de Taol.

 

Gastles aanvragen

MBO

We bieden graag ondersteuning bij de integratie van Drents in uw lessen, ook komen we graag langs voor een workshop of lessenserie.

 

Gastles ‘Drents, een schat van een taol’

Een les over wat Drents is, hoe het is ontstaan en waarom het zo ontzettend mooi is om het te kennen en kunnen. Natuurlijk gaan studenten ook zelf actief aan de slag!

 

Lessenserie ‘Streektaal op de werkvloer’ (vanaf 2026)

Tijdens de lessen komen leerlingen meer te weten over de achtergrond van streektalen, waarom streektaal nog altijd een belangrijke rol in onze maatschappij speelt en wat streekcultuur doet met hun eigen identiteit.

We plaatsen het Drents in het meertalig palet dat we in Nederland kennen en gaan in gesprek met leerlingen over hun eigen achtergrond. Hiermee moedigen we studenten open te staan voor de ander, ook wanneer die vanuit een ander perspectief redeneert of een andere achtergrond heeft.

Ook in je dagelijks werk kan streektaal een hulpmiddel zijn, zoals in de zorg. Wanneer je zelf de streektaal begrijpt of spreekt levert dat veel praktische voordelen op. ‘Taol verbindt!’

Onze gastlessen bieden een prachtige manier om studenten bewust te maken van wat er zich allemaal voor hun neus afspeelt aan talige en culturele diversiteit.

 

Gastles aanvragen

HBO/WO

Samen met het lectoraat Meertaligheid, verbonden aan de pabo van NHL/Stenden Hogeschool in Emmen heeft Huus van de Taol meegewerkt aan het project ‘Drents en Duits in het onderwijs’. Dit heeft geresulteerd in een langdurige samenwerking, waarbij het Drents een vaste plek in het curriculum van de pabo heeft.

NHL/Stenden heeft als eerste onderwijsinstelling een eigen docent Drents aangesteld. Binnen de module ‘Taal en identiteit’ is er plek voor lessen en gastlessen Drents i.c.m. muziek.

Ook binnen het HBO en WO bieden we graag ondersteuning bij de integratie van Drents in uw lessen of komen we langs voor een gastcollege.

 

Gastles aanvragen

 

Levende Talen Nedersaksisch

Op 10 oktober 2018 werd het Convenant Nedersaksisch ondertekend: een bekrachtiging van de erkenning van de levende streektaal Nedersaksisch was daarmee een feit. De Drentse taal maakt onderdeel uit van die overkoepelende taal, die van Groningen tot aan de Achterhoek gesproken wordt. Levende Talen Nedersaksisch werd in 2019 opgericht, dit gebeurde om onderwijs in en over het Nedersaksisch op de kaart te zetten. Op de website van LT Nedersaksisch zijn lesmaterialen in allerlei varianten van het Nedersaksisch te vinden. Ook verzorgt LT Nedersaksisch regelmatig inspiratiesessies en bijscholingen.

Missie

Levende Talen Nedersaksisch streeft naar meer structurele aandacht voor Nedersaksisch in het onderwijs: docenten die affiniteit hebben met het Nedersaksisch willen we bij elkaar brengen en materiaal dat al beschikbaar is voor streektaalonderwijs brengen we onder de aandacht.

Visie

Het Nedersaksisch is een erkende taal, die meer op school onderwezen kan worden. Elk kind dat in het Nedersaksisch gebied opgroeit moet de kans krijgen meer te leren over de taal en identiteit van de regio.