Suze Sanders (1953)
Ze is geboren in Goes in 1953. Heur pap en mam waren Drenten. Zie is in ‘t Nederlands grootbracht, maor as de femilie under mekaar was, preuten ze Drents. Suze Sanders hef die taol zo toch metkregen, maor ze duurde ‘t pas zölf te praoten, toen ze een jaor in Noorwegen woonde en daor heur best doen mus um Noors te praoten. Ze woont nou al jaoren in Stad.
Suze warkte in Rotterdam as directiesecretaresse, maor wol geern naor Noorwegen. Zie kende al wat Noors en kreeg zodoende een baon as typiste bij een Noors bedrief in Oslo, waor ze roem een jaor warkte. Daornao wol ze zuch meer verdiepen in de Noorse taol. Daorum is ze terugkommen naor Nederland um Noors te studeren an de universiteit in Grunning.
Nao het volgen van taol- en literatuurcursussen begunde ze zölf te schrieven. Het is vanzölf niet verwonderlijk dat de meertaoligheid van Suze Sanders in heur schrieverij tot oetdrukking komt. Gedichten bint in de beguntied miesttieds in ‘t Drents, maor ok wal ies in ‘t Nederlands. Der komt ok Drentse vertaolings van Noorse verhalen en gedichten.
Heur kindergedichten kriegt u.a. een stee in Oeze Volk en in Krummels, deur Stichting Drentse Taol in 2003 oetgeven lesmateriaal veur basisschoelen.
Landschap, natuur en meziek bint belangrieke bronnen van inspiratie veur Suze Sanders. Het bint thema’s die geregeld weerumkomt in heur dichtwark, vaak samen met het verlangen naor het onbereikbare en het ongriepbare van de tied.
Heur debuut oet 1992 kreeg de titel As langs de muren de aovend slöp.
Veer jaor laoter kwam Een zeum van locht oet, ok Drentstaolig.
De Nederlandstaolige bundel Alsof de steen spreekt is oetkommen in de Turfreeks van Het Drentse Boek in 2001.
De mieste gedichten hadden in ‘t begun een aordig klassieke vörm, maor bij tieden schreef Suze ok gedichten met een vrijere vörm. Toch is ok hier een hang naor regelmaot te zien.
In mei 2006 kwam heur bundel Langs de vloedlien van de winter oet. Rouke Broersma en Stieneke Boerma schreven in ’t boek Drèentse Schrieverij dat Suze Sanders ‘omzichtig schippert tussen vrij en gebonden’.
Suze Sanders kreeg in 1991 de Reyer Onno van Ettingenpries. Ze publiceert regelmaotig in Roet. Suze Sunders hef een eigen website: http://suzesanders.weebly.com/.
In november 2010 verscheen in opdracht van het Huus van de Taol een schrieverspetret op DVD van Suze met as titel Zeeën van tied.
Samen met Margreet Puite (piano) en Petra Herbrink-Vosman (zang) – dit is het duo Ballads2 – treedt Suze ok op in een Drentstaolig programma met liedties en gedichten.
In 2014 wun Suze Sanders de Streektaalpries (categorie literatuur) van Het Dagblad van het Noorden met heur bundel Veenbraand.
Boekpublicaties:
- As langs de muren d’aovend slöp (poëzie, Zuudwolde 1992);
- Een zeum van locht (poëzie, Zuudwolde 1996);
- Alsof de steen spreekt (Nederlandstaolige poëzie, Zuudwolde 2001);
- Een stuk of wat bibliofiele oetgaven bij De Klenckepers in Hesseln;
- Langs de vloedlien van de winter (poëzie, Zuudwolde 2006)
Dizze bundel bevat zowel gedichten in ‘t Nederlands as in het Drèents. Op de cd die bij het boek heurt, les Suze Sanders alle gedichten veur èn daorbij een keuze uut eerdere bundels. - Veenbraand (poëzie, Beilen 2013);
- Vioolties an zee (poëzie, Beilen 2018).
Een keur oet het wark van Suze Sanders:
EN KOMP DE DAG
en komp de dag daj reizen gaot
laot dan in mij je ogen staon
je woorden wonen in mien mond
je aosem dwaolen deur mien haor
hol in je haanden alle kleur
van daogen dat ik daansen kun
van naachten dat ik levend weur
draog het maor met naor waarmer zun
vernim je daor waor ‘t zuden is
maangs flarden van de noordenwind
heur dan van ver mien stille stem
die fluustert daj de liefste bint
Oet: As langs de muren d’aovend slöp
ZAACHT DWINGEND 2
dizze zummeraovend
kleurt pastellen de horizon
tot de naacht
de roze gloed
zaacht dwingend votschöf
de vitrage zweeft
in stille daans
as de deur lös giet
je voetstap wil mien wereld in
wereld van merelzang, tere nevel
gefluuster van de linde
je kunt mij niet vatten
in mien bestaon
toch vuul ik je arms um mij hen
en daj mij zaacht dwingend vortschoeft
vort oet mien wereld
vort van het raom
Oet: As langs de muren d’ aovend slöp
ECHO
hier echoot nog de draf van starke peerden
op weg naor ‘t laand, een vrogge zummerdag
as de natuur nog stil te slaopen lag
en mörgenmist een flauwe zun trotseerde
de logge lieven leverden heur slag
zij zoltten met heur zwiet de zwaore eerde
tot zwalvies ‘s aovends deur het dörp hen scheerden
laangs klompgeklep en klaore kienderlach
de klaanken van het olde dörpse leven
bestörven op de lippen van de tied
zweeft daor nog hoog boven de Drentse dreven
drieft dan in doodse stilte vot van hier
een laote liester zingt een ofscheidslied:
een requiem veur een souvenir
Oet: As langs de muren d’aovend slöp
TUSSEN GOES EN GRUNNING
de letters die a’k op het waoter schreef
verdwenen met het daolen van de zun
gien woord wat ik toen opbewaoren kun
gien zin die op de vloed weer bovendreef
in stoefzaand legd’ ik vaast wat mij beweug
maor ien vlaog wind verwèeide al mien taol
allèn de vogels kenden mien verhaol
zij lazen ‘t, eer de kern veurgoed vervleug
mien eigen gids weur ik in ‘t vrumde laand
waorvan mij in ‘t verleden was verteld
een laand waor zaand en waoter saomengaot
waor wandelaors heur sporen achterlaot
op paden, deur een zee van kleur umraand
waor roet en blommen wortel schiet in ‘t veld
Oet: Een zeum van locht
ONTGRUID
het dörp is mij ontgruid of umgekeerd
achter de glaozen aandere gezichten
of nog dezölfde, allèn meer verweerd
de hoezen die nog aal te suffen staot
ze laot zuk tot een glömlach niet verplichten
as ik daor kuier deur de olde straot
mien oog zöch de vertrouwde dakkapel
mien kaomer, mien geworstel met het leven
waor ‘k daachde an wat kwam, an wat nou is
en as dan net een wolk de zun verduustert
is ‘t of e knipoogt en van boven fluustert:
geheimen bint hier veilig, kom, vertel!
een monotoon geluud dringt tot mij deur
zo onmiskenbaor met mien jeugd verweven
dat ik het dizze dag veur ‘t eerst pas heur
de treinen riedt al lang ‘t station veurbij
van waoroet ik in dreumen wieder reisde
waor in die jaoren ‘t eindpunt lag veur mij
de raodsels oet die tied, nou bint het feiten
en meer bewust van wa ‘k hier achter laot
bind ik mij lös van dizze olde straot
Oet: Een zeum van locht
BRINK
Hier hoelt de wind
bij boezig weer kraokt
boven heui het old gebint
um ‘t stookhok hangt niet meer
de geur van zwienevoor
en braandend holt
op dizze brink
strekt olde aarms heur vingers
naor de hoge locht
bij harfstdag strèeit ze ekkels rond
tussen het blad wat broen en gold
daor wacht totdat de eerste snèei
zuk stil over de hoezen voldt
as nao een lange julidag
twèeiduuster alle praoterij zo
toeverdaans tot zwiegen dwingt
en fluusterblad zuk nusselt
in een lome zummerwind
zweeft daor de schaopen dicht bijien
langs het oneindig sange veld
waor ze heur scheper zuken blieft
bij tieden klinkt dan deur het dörp
het janken van de olde hond
as ze zacht blèrend overdrieft.
Oet: Langs de vloedlien van de winter
(gedicht in ‘Dichters Route’ van Aalden Rondomme)
INWIJDING
(i.m. Mickie en Fransje Tack)
Met erdalblikkies langs de spaoken
rondties scheuren deur de buurt
zunder de stoep te raoken
ik weur de tel kwiet
van de keren dat
mam vergeefs mij binnenreup
ien middag leup
in grote haost
oes buurvrouw
naor oes raom
en haomerde heur leed
verdween
in ‘t hoes met een verdriet dat oet
heur lichem gruide
ik wol zo geern
da ‘k boeten bleef maor vuulde
hoe de kaomer zeug en zag
twèei vrouwlu rèren
de mörgen was nooit meer zo guur
as den waordeur de luders gungen
ik stun verdrietig bij mien fiets
de blikkies lagen in de schuur.
Oet: Langs de vloedlien van de winter
NEIJAOR
As witte daogen zunder ende
dwirrelt vlokken oet de locht
tot een onbeschreven blad
deup een pen in zunneglaans
componeer een golden jaor
daans tussen de regels deur
waor zal het jaor
zien sporen laoten
dizze tied is nog zo nei
en ongriepbaor as de snei
hej hum ienmaol in de haand
is ‘t ok weer veurbij
maor op ‘t eind
vloeit alles saomen
sporen smelt tot waoter
daampend opgiet naor de zun
‘t komp lichtkaans ooit nog
weerum as neerslag
laoter.
Oet: Langs de vloedlien van de winter
TOERLOOS (‘WITH OR WITHOUT YOU’ – U2)
Drèei nou niet weer um ditmaol
ik wil allèn maor toerloos kieken
zien hoe langzaom ik verschien
in spiegels die je ogen bint
zeg niet meer dat muren hoger
deuren dichter moet en daj
de raomen zult beslaon
want niks zal overende blieven
as de hoefslag van de wind
over de wiede velden zingt
spiegels bint as vievers
waorin dreumen grondelt
en aal weer schient
vanof de bodem zaacht
een locht tot waor je staot
niet meer benauwd veur de ruumte
die de störm je gaf.
Oet: Langs de vloedlien van de winter
VAN EEN VIS DIE AS EEN HEKEL AN NAOKT HAR
Een vis die geern een stukkien zwum
har altied een bikini um.
En as een aandere vis heur vreug
waorum zij een bikini dreug,
dan snibde ze: of hej misschien
hier argenswaor een naoktstrand zien?
Ik bin nou ien keer gek op kleer
ok as ik zwem, dan weej dat weer!
En wel ies aans wat oetprebeert
is lichtkaans aans, maor niet verkeerd
De aandere vis zee: dat is waor,
dus gao je gang en zwem jij maor
gerust in die bikini rond.
Maor ‘k zwem in mien blote …!
Oet: Krummels, een Drèents lessenpakket van Stichting Drentse Taol.