Albert Alidus Steenbergen (1814-1900)
As poppie is e van een taofel vallen, waordeur e zien hiele leven krukken of een invalidenwagentie neudig har. Tot zien achtste jaor kun e ok niet naor schoel en kreeg e in hoes les. Later gung e naor de Franse schoel in Coevern en daor leerd’e u.a. Harm Boom en Alexander Lodewijk Lesturgeon kennen. Een vriendschap weur geboren die een levenlang duren zul.
Nao zien schoelopleiding warkte Albert Steenbergen op de secreatarie van Hoogeveen en op een notariskantoor. Hie was ok een knap kunstschilder.
As schriever debuteerd’e under het pseudoniem P.J. Peterson met een blijspel in veer bedrieven, Het Fatsoen. Ok schreef e over teniel, benaom over dat van de 17e ieuw. In 1883 stun e met twee verhalen in de eerste jaorgang van de Nieuwe Drentsche Volksalmanak. Veur dizze almanak schreef e ok gedichten.
Albert Steenbergen har veul belangstelling veur de historie van Hoogeveen. Hie har under pseudoniem in de periode 1896-1897 in de Hoogeveensche Courant een feuilleton. In 1868 kwam der van Steenbergen een vertaoling oet van het eerste diel van Goethes Faust.
Steenbergen har ook veul belangstelling veur de streektaol en hie publiceerde dialectwoordenliesten in het Weekblad van en voor Oostermoer en Zuidenveld en in de opvolger daarvan, de Drentsche Courant.
Hiel biezunder was de vondst van een 17e-ieuws dagboek, die Albert Steenbergen dee. Hie leut dizze ‘vondst’ oetgeven under de titel Clapper der Calkoens. Nao zien dood bleek dat Steenbergen zölf de schriever van Clapper der Calkoens was.
Een humoristische vertelling, die zuch veur het grootste diel ofspeult op het Drentse platteland, is Waarom mijn grootvader de jacht vaarwel zei. Eene vertelling van Alb. Steenbergen (1886).
Van alle Drentse schrievers leverde Albert Steenbergen de mieste bijdrages an de dialectbloemlezing Van de Schelde tot de Weichsel.
Publicaties:
- Het fatsoen (blijspel in veer bedrieven);
- Vertaoling van het eerste diel van Goethe’s Faust (1868);
- Clapper der Calkoens;
- Waarom mijn grootvader de jacht vaarwel zei. Eene vertelling van Alb. Steenbergen(1886).
Bekend wark van Albert Steenbergen:
De beuze jaeger
Reebroggens borcht was of-ebraand
Drei kiender dwèelden um deur ’t laand,
Zij hadden honger, waeren kold,
En zwörven krietend um in ’t wold.
Zij klöpten bij ‘n jaeger an:
“Ontfarm! Ontfarm joe, beste man!
De vijand kwaemp – stak ’t huus in braand,
En lee oeze olden neer in ’t zaand.”
“O arme schaop! Wat bitter kruus!
Wat bi’j jao kold, koompt gauw in huus.
Warmpt oe bij ’t vuur en vreest gien nood.
Slaopt op mien stro en eet mien brood.”
Maor doe zij waeren binnentreen,
Greep ’eur de Oeger een veur een,
Houwt mit e biel ’eur lieden fien
En kuupt ze in ’t vat as zult van ‘t zwien.
Sunt Niclaos kwaemp nao zeuven jaor
Van vere reizen ok ies daor;
Hij klöpte mee bij d’Oeger an,
En reup: “Laat binnen mij, goê man!”
“Koompt binnen, heerschop,” zee de baos,
“Zet an e heerd joe, Sunterklaos!”
De Sunt see: “’k Dee ’n wieden tocht,
Vund nergens stee waor ’k eten mocht.”
“’k Heb zeunemelk met kruderien”
“Da’s kost, ’n Sunt neet an te bien”
“’k Slao rempen ’n ei twei drei in e pan”
”Da’s kost, dee ’k neet verdraegen kan”!
“’k Heb in e spinde ’n hartebolt…”
“Gien hartebolt, mar wat uut ’t zolt!
Uut ’t kuupien daor maek mij wat klaor;
’t Is vleis, ezult veur zeuven jaor.”
Pas zee dat woord nog Sunterklaos,
Of ’t wordde gries en greun den baos:
Hij griende luud, wol deur heruut,
En docht zuk kant al ’s duvels buut.
“O jaeger! Jaeger! Neet ebeefd!
Want dee berouw teunt – God vergeeft!”
Sunt Niclaos lee nou op de raand
Van ’t vat drei vingers van zien haand,
En uut ’e kuup op d’egen stond,
Rees ’t dreital kiender fris en zond.
En ’t eerste zee: “Wat sleup ik zacht!”
Het tweide: “Wat een lange nacht!”
Het derde: “’k Dreumde, wis en klaor,
’k Was in den hemel, zeuven jaor!”
De jaeger trok naor Rome hen,
En störf in ’t klooster Bethlehem.
De kiender raekten hoog in staand:
’t Oldste wördde Drost van Drenthelaand,
Het tweede – ook ’n grootmachtig heer
Bouwde op het Huus Reebrogge weer;
Het darde wördde ’n Vorst der kark,
Looft God den Heer veur ’t wonderwark.
Droëvig harte
(een verkörte bewarking van de Middelieuwse ballade Naer Oostland willen wy ryden)
Noa ‘t Oostlaënd wil ik goan varen,
Noa ‘t Oostlaënd wil ik goan meê;
Wiid oaver de greune weiden,
Wiid oaver de broene heiden,
De broesende zee!
Miin mainje heb ik verlören,
Miin mainje woont hier neet meer;
‘t Is, zae ze, miin tiid nou van scheiden,
Ik zal oe doar boaven verbeiden.
Och! ‘t scheiden döt zeer!
Veurbij, och, veurbij is ons zwerven,
Bij zomertiid langes de vleet;
Gien vögelzang streelt meer miin ooren,
En plök ie weer blômen in ‘t koren,
Veur mij zint ze neet!
Ik plökke gien blom meer in ‘t koren,
‘k Zal langes de vleet neet meer goan.
Gien nachtegoal zal ik meer heuren;
Siert Meimoand et veld weer met kleuren,
‘k Bin hier lang van doan!
Noa ‘t Oostlaënd wil ik goan varen,
Noa ‘t Oostlaënd wiid oaver zee!
Wiid oaver de greune weiden,
Wiid oaver de broene heiden,
Begraven miin wee!