Alexander Lodewijk Lesturgeon (1815-1878)
Hie was de zeun van kapitein-ingenieur bij de genie Alexander Anthony Lesturgeon en Louise Johanne Mann. Toen Alexander Lodewijk Lesturgeon zes jaor was, verhoesde het gezin naor Coevern umdat pap Lesturgeon daorhen overplaotst was.
Lesturgeon studeerde theologie in Stad. In 1844 weur e predikant in Hesseln (Oosterhesselen) en in 1855 in Vledder. Vanof 1864 was e predikant in Zweel (Zweeloo). Daor is e ok oet de tied kommen op 18 juni 1878.
Lesturgeon was ien van de eerste schrievers in Drenthe. Hie schreefsamen met de journalist Harm Boom en de oetgever Dubbeld Hemsing van der Scheer under het pseudoniem ‘De drie Podagristen’ Drenthe in vlugtige omtrekken geschetst. Dit een verzameling volksverhalen, volkskundige feiten en dialectwoorden in de vörm van een reisbeschrieving. Het wark is feilijk het begun van de Drentstaolige literatuur.
In de Drentsche Volksalmanak verscheen van Lesturgeon zien Proeve van een woordenboekjen van den Drentschen tongval (1844). Daor leut e het niet bij en van 1845 tot en met 1850 kwamen der vervolgen op dizze proeve van woordenboekies. Lesturgeon vreug hulp van de lezers bij ‘t verzameln van Drentse woorden.
Ien 1874 kwam ‘t Algemeen Nederduitsch en Friesch Dialecticon oet, waorin van Lesturgeon de allereerste Drentse vertaoling ooit van een stukkie oet de biebel plaotst weur, namelijk De geliekenis van de verleuren zeun in ‘t dialect van Zweel.
Publicaties:
- 1838 Aan den koning
- 1838 Melancholy
- 1840 Feestgroet ter huldiging van Neêrlands tweeden koning
- 1843 Drenthe in vluchtige omtrekken geschetst, 2 dln.
- 1843 Een Drentsch gemeente-assessor met zijn twee neven op reis naar Amsterdam
- 1843 Jezus geboorte
- 1844 Verstrooilingen
- 1848 De naam van Jezus Christus in beeldwerk
- 1854 Gedichten
- 1864 Koevordens verlossing in 1814
- 1866 Bloemlezing uit de gedichten van Johannes Vollenhove, met eene levensschets van den dichter
- 1867 1567-1867 – Menso Alting, de eerste hervormingsprediker in Drenthe, na 300 jaren herdacht
- 1872 Meindert van der Thijnen
- 1872 Feestrede te Koevorden uitgesproken bij ‘t 2de eeuwfeest van ‘t ontzet dier stad in 1672
- 1873 Levensbericht van Dr. R. Bennink Janssonius
Een stukkie oet het wark van Alexander Lodewijk Lesturgeon:
Wij traden ergens een armoedige woning binnen, waar wij, behalve een vrouw van middelbaren leeftijd en een drietal kinderen, nog een tweede vrouw vinden, zorgvuldig in dekens gewikkeld en in een wijden krukstoel, met kussens gevuld, bij ‘t vuur zittende, Wij hadden niet noodig te vragen, of ‘t mensch krank was. Haar ingevallen en bleek gelaat, hare doffe, van allen glans beroofde oogen, kortom haar gansche wezen verkondigde dat genoegzaam. Op onze vraag tot de andere, die de vrouw des huizes bleek te zijn, naar den aard der ziekte, werd ons een geschiedenis opgedischt, die curieus genoeg is, om ze hier op te nemen. Aldus verhaalde ‘t sloofsken:
‘ ‘t Is hom vergangen harfst in ‘t eerpelroôn angoan; doe was hi zoo kolderig inne hoed, dat hi trilde as ‘n russche en doe hef hi ‘t gansche winter deur zoo wat inne gengelderei west. ‘s Wonsdaags veur Lichtmis wueren hom de beenen en ‘t lief dik, dat hi geen hozen langer kos ankriegen, en doe tiede oeze Barend hen L., in de groafschup, hen ‘n soortig boerendokter, dat ‘n wiizen is, as de lue zekt. Dee hef hom doe ‘n pakkien met pooier metdoan, woar hi veermaal op ‘n dag van mus innemen, mank witte wiin. Hi wuer er al wat slap van inne hoed, moar de dikkigheid wuer ook minder, en hom lustte ook al weer wat eten. Moar sunt vergangen weke zwöllen hom de beenen van neis weer, zoodat oeze Baerend nog ies hen L. tied is. Nou mag hom ook gien eten meer; hi kan ‘t niet binnen holden en speit het anstónd weer oet. ‘n Schötteltien vol koffi is nog ‘t leefste, wat hi krig, en guster hek hom ‘n roggenpankoek bakt. Das nog al zo’n verandring veur hom. Moar doe wuer hi zoo volslagen omme kop en wat rozig inne hoed. Doe is oeze scheper ziin zeun veur oes hen IJ. goan en hef hom er ‘n koldendrank hen hoald, en nou, döcht hom, was ‘t wal good mank de kruden te drinken, dee hi van d’ oolde Scholtinne van X. hef kregen veur de börst; want mangs, veural ‘s nachts möt hi zoo finnig hoosten, dat hi ‘t amper niet op bedde kan harden; da’s plomp! Jong, jong, ‘t is zo’n bezueking; wie hebt er al wat om vermesterd en al wat unkostings um doan; as ‘t de Heere nog moar müg behagen, dat hi weer herstellen müg; moar doar is niet vol aventuur op, noa menschen oogmark. Hi wordt toeverdáns minder en leg finnig af. Ziin zusters en ziin besse zint alle anne tering hengoan en miin man, doar hi ‘n zuster toe is, möt mangs ook zoo kwalsteren, da’k bange zin, dat hi ook al wat kwedderachtig inne hoed is.’
(Oet Lesturgeon zien artikel ‘Inne gengelderei’)