Podcast ‘Praot Drents met mij’

As eerste oet zien femilie kreeg Klaas Smid de kaans um te gaon studeren in Grönningen. Hie studeerde geschiedenis, maor bleef altied an ’t Hogeveine wonen. Dat was an de iene kaant, umdat e bleef voetballen bij Hogeveine. Maor ok umdat zien olde lu maor een beparkt budget hadden. En in ’t weekend har e daor ok een baontie: ‘Ik was postbezörger bij de PTT. Was een mooie tied. Op ’t fietsie deur Hogeveine hen, honden achter oe an enzo’.

Het liefst was Albertje Sok oet Börk nao de hoesholdschoel naor de kunstacademie gaon, maor: ‘Dat zat er niet in. Dat vunden ze niet goed. Ik kom wel een beetie uut een huusholding van ‘doe maor gewoon, dan doej al gek genog’.’

In 1998 leup Philip Oostenbrink stage in Engeland en het leven daor bevuul hum hiel goed: ‘Daornao bin ‘k echt elke vekaansie daor hen west’. Dat e besleut um nao acht jaor lesgeven het over de Engelse boeg te gooien, was dan ok gien verrassing.

‘Ik heb eigenlijk altied eschreven as kiend. Ik vund lest nog een schriffie terug, waor ik ok gedichies in har staon’. Marga Kool is ien van de bekendste Drentse schrievers en stiet bekend as veurvechter van de Drentse taol. Toch kwamen heur pap en mam hielemaol niet oet Drenthe en kwam Marga pas op heur elfde in Drenthe wonen. Um derbij te heuren leerde ze ok geliek de Drentse taol, maor mangs overdreef ze daorbij een beetie: ‘Ik weet nog dat ik Drentser was as Drents’.

‘Op een maondagmörn hebt we anbeld. Toen waren we 18 of 19 jaor. We zeiden: we wilt je bedrief kopen. Rudie zei: Aj dreuge achter de oren bent, kom dan nog maar een keer terug.’ Renate Snoeijing praot Drents met horeca-undernimmer Sander Vos. Over het horecabloed dat al vrog stroomt, over biertappen en over een fantastische coronatied.

‘As mèensen je iets vraogt dan vind ik dan moej kieken: wat kunt we daorveur doen?’ Renate Snoeijing praot Drents met projectmanager en raodslid Bertus Reinders. Over de liefde veur de geschiedenis van Grol, het metrostelsel in Rotterdam en over vier periodes raodslid weden.

“Ik herinner me van die tied daj een bakvis waren, zeg maar.” Veur heur gevuul kun ze toen van alles net niks. Pas toen ze achttien weur en heur riebewies har/haalde, weur de wereld wat groter en begunde het leven pas echt.
Renate Snoeijing praot Drents met wereldverbeteraar Sandra Katerberg over o.a. de middelbare schoeltied, lesgeven op curaçao en ambities.

‘Mien grote wèens was um voetballer te worden. Ik heb ok zo waanzinnig veul ballen tegen schuren en garages anschupt.’ Renate Snoeijing praot Drents met voormalig directeur van het Huus van de Taol Jan Germs. Over de liefde voor het veendrents, over het leven als pensionado en over Gasselte.

‘Ik zie altied in elk mèens een verhaol’. Renate Snoeijing praot Drents met tekstschrijver Jessica Bonnema. Over denken in het Drents, Nederlands en Duits, over haar jeugd op ’t Haantje en over het schrijven van een Drents kinderboek.

“Drents is de meest mooie taal om in te zingen. Punt.” Live op het Zunnewendefestival in Hellendoorn prat Renate Snoeijing Drents met zangeres Margaretha Kleine. Over heur liefde veur het zingen in het Drents, de overstap van singer-songwriter naor pop-rockmeziek en over de kooklessen die Margaretha gef.

“Drents is de meest mooie taal om in te zingen. Punt.” Live op het Zunnewendefestival in Hellendoorn prat Renate Snoeijing Drents met zangeres Margaretha Kleine. Over heur liefde veur het zingen in het Drents, de overstap van singer-songwriter naor pop-rockmeziek en over de kooklessen die Margaretha gef.

“Toen ik begon, was ik der ook redelijk schimmig over. Banken keken vijftien jaar geleden wel anders tegen je aan. Maar als je kijkt waar we nu staan, dan hebben we echt wel wat taboes doorbroken.” Renate Snoeijing prat Drents met erotiekmagnaat Eric Idema. Over hoe hij vanoet hoes begun met het verkopen van seksspeulties, over dat zijn vriendin daor niks met van doen hebben wol, maor ok over of hij zuch nou een Grönningse Drent of een Drentse Grönninger vuult.

<iframe style=”border-radius: 12px;” src=”https://open.spotify.com/embed/episode/4qpjzgS29NMHjJuAv1REfi?utm_source=generator” width=”100%” height=”352″ frameborder=”0″ allowfullscreen=”allowfullscreen”></iframe>

Evenementenorganisator Richard de Groot is een geboren en getogen Emmenaar. Hie gruide op in een gezin met twee breurs en veer zussen. Veur De Groot zölf was dat hiel normaal: ‘Mien moe was de oldste van vieftien. En mien pa was ien van zeuven.’

As e niet an het wark is, dan is De Groot veul bij grote concerten en festivals te vinden. Behalve Nederlaandstaolig mak het hum niet zoveul oet wat veur meziek: ‘Wij gaot nooit naor een piratenfestival.’

<iframe style=”border-radius: 12px;” src=”https://open.spotify.com/embed/episode/3ytrMzO2o0worNc53Dl8M0?utm_source=generator” width=”100%” height=”352″ frameborder=”0″ allowfullscreen=”allowfullscreen”></iframe>

Tineke Bouwmeester oet Echten is boswachter. Allewal ze vrogger niet dreumde van dizze baan, past’e heur as een waarme jas: ‘Vanof ’t moment dat ik een voet binnen de deur zette bij Natuurmonumenten dacht ik van ‘Hier ben ik op mien plek’.

Het allermooiste an heur baan vindt ze het warken met meinsen en het samen enthousiast weden veur de natuur: ‘Eigenlijk binne wij met mekaar de stem veur de natuur.  En dat is hard neudig want: ‘Wat aj ziet is niet wat aj deinkt wat het is. De natuur stiet er gewoon hiel slecht veur.’

‘As ik in Nörg en Westervelde bin, he’k altied het gevuul da’k weer in hoes kom.’ Harm Dijkstra gruide op met het Drents van Nörg van zien moe en het Drents van Slien dat zien pap preut. Nog altied schakelt e hiel makkelijk tussen beide varianten.

‘Eigenlijk har ik liever boswachter worden wild, maor dan moej ok scheikunde en natuurkunde hebben en daor wa’k dan niet zo goed in.’ Dus giet Dijkstra hen de P.A. (Pedagogische Academie) um leraar te worden.

‘Oen eigen gebied is gewoon het mooiste om daorveur an ’t wark te weden. Daor doe ik het veur eigenlijk. Niet veur mijzölf.’ Renate Snoeijing praot Drents met wethouder Gerrie Hempen. Over hoe je van grafisch vormgever de politiek inrolt, over het belang van naoberschap en over haar 79-jarige moeder die nog een krantenwijk doet.

‘Ik voel mij hier thuus. Ik ben echt wel een wereldburger, mag graog andere stukken van de wereld zien. Maor ik denk dat wij hier in een prachtig mooie omgeving wonen.’ Renate Snoeijing praot Drents met recreatie-ondernemer Dries Steenbergen. Over de liefde voor het buitenleven, het overnemen van een familiebedrijf en of je niet beter een outdoorbedrijf kunt runnen in de Ardennen?

‘Wij hebt niet dezölfde parka en ok gien maandtie an de fietse, aans krie’k dat Youp-van-t-Hek-gevuul.’ Undernimmer Henri Offerein ontdekt Nederland van een aandere kaant sinds e een elektrische fiets hef en der met de vrouw zo nou en dan op oet giet.

‘Mien oma nuumde mij altied ruzig en drok.’ Toen Offerein opgruide weur der nog niet praot over ADHD, maor hie mus wal elke aovend een koppel rondties um het blok lopen um wat rustig te worden. ‘Ik har al wel griezelig veul energie en dat mu’k zeggen, dat zit er nog wel wat in.’

Fotograaf Karin Broekhuijsen gruide op in de Veenkoloniën, maor gebruukt heur Drents niet zoveul meer: ‘Ik bin natuurlijk ok heul veul allein op pad. Dus dan zegst huilemaol niks.’

Karin giet in de zommer um veer uur van berre um te fotograferen. Zie mak dus ok een bult zunsopkomsten met. Foto’s van zunsundergang in de zummer huuj van heur niet te verwachten: ‘Ik lig der  vrog in. Ik zai de zunne nooit under gaon in de zommer. Dat is mie echt te laot’.

‘Mien vader is hiel jong overleden. Zoas Harry Muskee dat een keer tegen mij zee: ‘Dan hej al vrog de blues’. Drummer Fokke de Jong gruide op in Zuudlaoren as middelste van drei kinder. ‘Het was  armoe troef, maor daor hew as kinder nooit iets van vernomen. Ik snap nog niet hoe mien moeder het allemaol daon hef !’.

‘Ik wol eigenlijk zeeman worden’. Zien va har dat ok worden wild, maor die much het niet van zien olde lu. ‘Nog steeds a’k de zee zie dèenk ik ‘Ha’k toch maor hen zee moeten gaon’.

‘Reizen en de wereld verkennen dat was wal altied al mien ding’. Directeur van het Hunebedcentrum Harrie Wolters hef dan ok een bult van de wereld zien. Um under zien dienstplicht oet te kommen, gung e zölfs as reisleider in Indonesië an de slag. Hie bleef zes jaor vort um in alle hoeken van de wereld aoventuurlijke reizen te begeleiden. Toen kwam e weerum: ‘Ik stund veur de mooiste dingen in de wereld en het dee mij niks meer. Toen weur het tied um te stoppen’.

‘Ik bin Drenthe opnei gaon ontdekken toen ik terugkwam uut het butenland’. Wolters hef niet de drang um nog weer hen het butenlaand te gaon: ‘Ik huuf hier niet weg. Hier vind ik het prettig um te werken. Ik vind het wal prima um hier te blieven’.

Zanger en liedtiesschriever Alides Hidding woont al jaoren niet meer in Drenthe. Toch prat e nog aal Drents. Hie komp oet een muzikaal gezin. Alides en zien zus hebt allebei metdaon an de Drentse accordeonkampioenschappen en ok allebei wunnen. Alides much ok nog metdoen an de Nederlandse kampioenschappen en daor is e veerdes worden. ‘Wal knap veur iene uut Drenthe van twaalf jaor’.  Zundagsmiddags zat zien pa altied accordeon te speulen en stund moe te zingen. En zölf stund Hidding op zien veerde al veur de spiegel met een schoenendeus die e tot gitaar maakt har met een koppel elastiekies derover.

Hie hef de smaak van ’t zingen ok weer goed te pakken sinds zien dielname an ‘Beste Zangers’ en speulen vindt ‘e het mooiste wat er is, dus nou is der ok weer een neie single ‘Diamonds in the sand’.

In dizze oflevering is accountant, en culturele doezendpoot Roelie Lubbers-Hilbrands te gast. Roelie was een undernimmend wichie dat opgruide op de boerderij.

‘Ambitie is niet allén maor hogerop kommen en meer verdienen en een hiele hoge positie hebben, maor ambitie is ok iets leuks doen met je leven waor een aander ok wat an hef’. Zie vindt het mooi um zo nou en dan in het westen te weden, maor het is altied fijn um weer terug te kommen in Drenthe.

Nico Vanderveen is directeur bij Warenhoes Vanderveen in Assen, maor as jochie wol e altied dierenarts worden: ‘Dat leek mij helemaal het einde’.

An het end van de veerde klas was e met de klas op warkweek in de DDR. Toen was e zestien en dat hef een grote indruk op hum maakt. Iniene beseft’e dat de wereld nog veul groter as Assen en umgeving was. Hij besleut macro-econoom te worden en gien dierenarts.

‘Wat op euliedruk kan moej niet op bloeddruk doen.’ In dizze oflevering is Jan Boverhof oet De Wiek te gast. Hie gef opleiding veur intern transport. Over de branche zölf zeg Boverhof: ‘Het is een wild beroep, der is officieel niks eregeld. Ie bint al ‘deskundig’ nao een instructie. Het is hiel bizar, aj met een auto wilt rieden van duzend kilo, dan moej een riebewies halen. En wi’j met een heftruck rondrieden van drei ton, dan huuj allent maor een instructie te hebben had ’. Opleidingen volgen is dus ok niet verplicht.

‘Aj ’t goed doet, bi’j automatisch snel. Der wordt verwacht daj veilig en goed riedt’. Zeuven maol weur Boverhof Nederlands Kampioen Intern Transport, maor de volgende maol döt e niet meer metan. Hie zit dan in de jury.

In dizze oflevering is warme bakker Marjolein Schepers te gast. Zie is in transitie van man naor vrouw. ‘Op een gegeven moment wordt het zo moeilijk voor jezelf, dat je er zelf niet meer uitkomt, dat je naar bed gaat en bij jezelf hoopt dat je anders wakker wordt, maar dat is niet zo.  Dan wordt het zo moeilijk dat je er zelf niet meer uitkomt.’
Ze was hiel benauwd wat aandern der van vinden zulden. En of dat heur dan klanten kosten zul veur de bakkerij. ‘Je gaat een weg in, waar je eigenlijk zelf niet weet hoe het er uit komt te zien’. Van heur pap en mam kreeg ze de steun en ok van heur zussie, al vun die het wal slim stoer um heur grote breur kwiet te raken.

“Ik denk dat waor je geboren bent en een fantastische jeugd hebt had, je dat nooit vergeet en dat altied een goed gevoel geeft om terug te kommen. Als ik het bordje van de provincie Drenthe bij Meppel zie, denk ik: ‘ik ben weer thuus’.”
Radiomaker Bert Haandrikman gruide op in Börger en wus as klein jonkie al dat e bij de radio wol. In dizze oflevering van de podcast ‘Praot Drents met mij’ vertelt e der alles over an Renate Snoeijing. ‘Toen ik een jaor of twaalf was, ontdekte ik de popmuziek. Ik luusterde veul naor Hilversum 3 en ik nam alles op. Niet zozeer de liedties, ik vun de diskjockey veul interessanter.’ Haandrikman gef op de radio ok andacht an aandere streektaolmeziek, maor hie komp der wal eerlijk veur oet dat Drenthe altied een streepie veur hef bij hum.

“Bij een Drent is ’t wal vaak dat as ze zegt dat ze ’t kunt, dan kunt ze ’t ok.”
Transportundernimmer Hedy Smit-Wigchers komp van Schonnerd, maor zie hef een hiele zet boeten de previncie woond. Toch kwam ze weer naor Drenthe. Zie vertelt over het warken in een mannenwereld, over heur kinder en over heur oogziekte.

“De wichter in de Veenkolonies, zie wolden mie nait hebben. Ik bin as maagd uut Twaidemond vertrökken.”
Zanger en muzikant Bert Hadders vertelt over het opgruien in de Veenkoloniën, over zien interesse in meziek en over 100.000 platen verkopen.

“Ik heb alles an Emmen en Klazienaveen te danken. Dan is het ok mooi as het geld ok weer terugvloeit naor die economie.”
Projectontwikkelaar Peter van Dijk oet Emmen vertelt over het opgruien as adoptiekind op Klazienaveen, over zien biologische mamme die in Noordwiek woont en over zien overstap van witgoed naor vastgoed.

Aw van iene weet dat e Drents prat, dan is ’t William Bossong, bassist van Mooi Wark, wal. Maor dat e in Friesland geboren is, weet maor weinig lu. In de podcast heur we een serieuze kaant van Bossong, die tegenwoordig as ZZP-er in de zörg warkt en daor mangs met agressieve cliënten te maken hef.