Drentstaolige Karkdiensten

INLEIDING

In Drenthe wordt nog geregeld karkdiensten holden in de streektaol. Lu die zo’n dienst metmaakt hebt zegt vaak: ‘Het komp je achter ’t vessie.’ Met aandere woorden: een karkdienst in de streektaol döt mèer met je as een dienst in het Nederlaands. Deur de jaoren hen hebt verschillende warkgroepen zuch bezig holden met het umzetten en hertaolen van liedern en biebelboeken. Ok is der undermèer een Biebels Dagboek oetkommen. Hierunder wiw eerst ingaon op de geschiedenis van het Drents in de karken wij besluut met een overzicht van alle publicaties tot nou toe.

DE GESCHIEDENIS VAN HET DRENTS IN DE KARK IN ‘T KÖRT

Het overzetten van stukken tekst oet de biebel in het Drents is feitelijk op oldjaorsdag van het jaor 1955 begund. Toen weur der een kerkdienst in de streektaol oetzunden op de RON (Regionale Omroep Noord) vanoet de kerk in Gieten. Gerard Nijenhuis, toen nog student theologie, was veurganger. De teksten die e gebroekte, har e zölf vertaold.

Kört nao de oprichting van het maondblad Oeze Volk in 1956 publiceerde Jan Naarding (taolkundige en dichter) een paar stukken oet de biebel in het Zuudoost-Drèents.
Van 1959 tot 1967 was ds. A. Meijeringh predikant in Schoonebeek. Hie gung ok diensten in de streektaol doen. Hie vertaolde zölf en kreeg verzen van regionale schrievers.
Een belangrieke rol was der veur Max Douwes. Hie warkte van 1965 tot 1970 aan een Zuudoost-Drèentse vertaoling van het Neie Testament. Hie keek daorbij naor binnen- en boetenlandse biebelvertaolings. Tussen 1966 en 1970 weurden der in het Drents Programma van de RONO (Regionale Omroep Noord en Oost) aal week stukken oet Max Douwes zien vertaoling veurlezen. Het manuscript is doedertied niet oetgeven, want de subsidie hierveur weur in 1975 weigerd. In 2004 kreeg de warkgroep de beschikking over dizze ‘hertaoling van het Neie Testament’, zoas Max Douwes zien wark zölf nuumde. Een paar leden van de warkgroep (Jennie Lambers-Niers en Frits Rosenbaum) hebt het manuscript bewarkt en klaormaakt veur de drukker. Veurjaor 2007 is het oetgeven bij Het Drentse Boek.

Tussen 1980 en 1983 drukte Oeze Volk aal maond een stuk van Max Douwes zien wark of under de titel De bliede tieding naor de beschrieving van Marcus.
Vanof 1972 was Gerard Nijenhuis weerum in Noordoost-Nederland. Hie gung nog aal veur in Drentstaolige diensten. Hie gebroekte veural teksten oet het evangelie volgens Marcus. De psalms en gezangen daorbij weurden vertaold deur de schriever Jan Kuik oet Leeuwarden.

Jan Kuik nam in 1981 ok het veurtouw um te kommen tot een warkgroep van theologen en dichters bij Het Drents Genootschap (Culturele Raod), die gangs gung met een Drentstaolig kerkliedboek.

Dezölfde groep zörgde der ok veur dat der meer karkdiensten in de streektaol kwamen. Der kwamen vanzölf wisselingen in de samenstelling, maor vanof 1993 is de Warkgroep Drentstaolige Karkdiensten ok gangs west met het vertaolen van dielen van de biebel. Lös van dizze warkgroep hebt enkele domnees ok zölfstandig een stuk of wat biebelboeken vertaold en bint er dok een koppel aandere publicaties west.

In augustus 2025 is de Warkgroep stopt. Dat is spietig vanzölf, maor de belangstelling veur karkdiensten in het algemien löp terug en dat geldt ok veur Drentstaolige karkdiensten. Boetendes komp het karkvolk meer en meer op leeftied en dat is ok zo met de vertaolers.
Allent domnee Jennie Lambers-Niers vertaolt nog biebelboeken.

OVERZICHT PUBLICATIES

• H. Heyting: Kleutervertelboek van de biebelse geschiedenis in het Drents an de kinder verteld deur Hans Heyting. Kampen 1979.
• H. Heyting, G. Kocks, G. Nijenhuis, K. Sluiter: Marcus, een Drentse vertaoling. Meppel 1981.
• K. Kleine: Waor blief ie now? Job in 42 varzen in de taol van Zuudwest-Drenthe / Vangt loze vossen. Het Hooglied verdicht in de taol van Zuudwest-Drenthe. Meppel 1984.
• M. Douwes: De goede tieding; naor de beschrieving van Mattheus. Kampen 1988.
• De warkgroep kerklied in het Drèents van Het Drents Genootschap ( J. Alberts-Hofman, J. Jeuring, J. Kuik, G. Kuipers, H. Slot en W. Wagter); Psalms en gezangen in Drèents. Zuidwolde 1991.
• Warkgroep: Bericht van Jacobus, proeve van vertaoling. Zuidwolde 2004.
• Max Douwes: Het Neie Testament, bewarkt deur Jennie Lambers en Frits Rosenbaum (Het Drentse Boek, 2007)
• J. Lambers-Niers: Twaalf Profeten, een Drentse vertaling (Huus van de Taol, 2009)
• Biebels Dagboek, samensteld deur Evert Akkerman, Hans Katerberg, Henk Knegt, Jennie Lambers-Niers, Albert Metselaar, Sierk Meijer, Wim Smit en Alja Streutker- Betting.
• Bron: Met andere woorden-kwartaalblad over bijbelvertalen: juni 2011. Hieroet het artikel: Biebelvertaolen in Drèents van H. Slot en J. Katerberg
• J. Lambers-Niers: Jesaja, een Drentse vertaling (Huus van de Taol, 2012)
• Alja Streutker-Betting: Niet van gistern. Biebelse verhalen veur kinder. (Het Drentse Boek 2013) Illustraties: Geert Oldenbeuving
• Warkgroep DK: Genesis, een Drentse vertaling ( Huus van de Taol, 2015)
• J. Lambers-Niers: Jeremia, een Drentse vertaling (Huus van de Taol, 2018)
• J. Lambers-Niers: Ezechiël en Daniël (Huus van de Taol, 2022)
• J. Katerberg: Het Boek van de Psalms (Huus van de Taol, 2022)
• J. Lambers-Niers: 1 en 2 Samuël (Huus van de Taol, 2025)
• Warkgroep DK: Exodus (Huus van de Taol, 2025)

*    Warkgroep: Drèentse liedern